Wachten op betere tijden

Jörg Gerrits (41 jaar)
Advocaat bij: Van ’t Hullenaar & Partners Advocaten, Arnhem
Rechtsgebied: Arbeidsrecht en strafrecht

‘Wij hebben met kantoor besloten zoveel mogelijk thuis te gaan werken. Cliënten kunnen ons niet bezoeken. Met hen hebben we telefonisch contact of contact via Skype. Afspraken die niet dringend zijn, verplaatsen we tot na de crisis. Ik mis het contact met cliënten en collega’s. Het is toch anders als je elkaar ziet.
De afgelopen dagen zijn er gaten in mijn agenda gevallen door zittingen die niet doorgaan. Maar ik ben toch drukker geweest dan anders. Met het regelen van zaken om het kantoor op afstand operationeel te kunnen houden, het informeren van cliënten en niet te vergeten het thuisonderwijs van mijn twee kinderen.
Het is onduidelijk hoe het na 6 april verder gaat. Gaan de rechtbanken en gerechtshoven weer open? Voor een periode van vier weken hebben we voldoende werkvoorraad. Op dit moment maken wij ons geen zorgen over de financiële continuïteit van het kantoor. Maar deze situatie moet niet veel langer dan twee tot drie maanden gaan duren. Dan moeten we ingrijpende maatregelen treffen. Daarnaast is het voor de rechtsbescherming van burgers ook te hopen dat de gerechten een manier zullen vinden om ná 6 april het werk weer te kunnen hervatten. Rechtbanken en gerechtshoven hadden immers al te kampen met enorme achterstanden en die worden nu alleen maar groter.
Om de schade voor advocaten en rechtzoekenden zo beperkt mogelijk te houden, is het van wezenlijk belang dat de gerechten op korte termijn weer operationeel worden. Gebeurt dat niet, dan zal de liquiditeitspositie van veel advocatenkantoren snel onder druk komen te staan. Het kan dan helpend zijn wanneer uitstel van het betalen van belastingen wordt verleend of wanneer er sneller en eenvoudiger kredieten worden verstrekt ter overbrugging van de crisis.
Het is een vreemde, soms onwerkelijke situatie die niemand van ons ooit eerder heeft meegemaakt. Er gebeurt op dit moment ontzettend veel, maar wij zijn ervan overtuigd dat deze periode ook zal leiden tot nieuwe ontwikkelingen, inzichten en kansen.’

Els van Blokland (62)
Advocaat bij: Advocatenkollektief Oost, Amsterdam
Rechtsgebied: Personen- en familierecht en echtscheidingsbemiddeling

‘De meeste advocaten zijn aanwezig op kantoor. We werken in onze eigen kamers en houden afstand van elkaar. Alleen de advocaten die ziekteverschijnselen of een kwetsbare partner hebben, werken thuis. Deze week zou ik twee zittingen hebben, die gaan allebei niet door. Het is een stuk rustiger dan anders.
We beperken de cliëntcontacten zoveel mogelijk. Tegen cliënten hebben we gezegd dat ze papieren niet binnen op kantoor langs kunnen brengen, maar in de brievenbus moeten doen.
Ik heb ook voor het eerst in mijn loopbaan een telefonische intake gedaan. Eigenlijk wil ik iemand in ieder geval de eerste keer zien. Dat contact vind ik belangrijk om goed te achterhalen wat iemand wil, hoe staat hij of zij erin? Door elkaar te zien krijg ik daar feeling mee. Dat dat nu wegvalt, vind ik lastig.
Ik doe ook mediations, die wil ik graag door laten gaan, aan tafel en niet via de computer. Maar het kan zijn dat het kantoorbeleid daarin verandert. Dat hangt af van de manier waarop het virus zich ontwikkelt.
Financieel zal het allemaal wat minder zijn de komende tijd. De zaken vorderen langzamer, maar we nemen nog steeds nieuwe cliënten aan. Ik dien nog gewoon echtscheidingsverzoeken in. Zolang je procedures kunt starten, blijft het kantoor draaiende. We zullen zien hoe het gaat als dit maanden duurt.
Ons kantoor is voornamelijk werkzaam op basis van gefinancierde rechtsbijstand. Als de zittingen niet doorgaan, en er dus geen uitspraken komen, dan krijgen wij ook niet uitbetaald door de Raad voor Rechtsbijstand, je krijgt namelijk pas uitbetaald na de uitspraak. Als je voor het overgrote deel afhankelijk bent van de gefinancierde rechtsbijstand, dan is dat een enorm (liquiditeits)probleem.
De sociale advocatuur zat al in zwaar weer vanwege de jarenlange bezuinigingen, maar dit lijkt toch wel het laatste zetje te zijn. Ik denk dat het van belang is dat de Raad voor Rechtsbijstand gaat bevoorschotten, zodat sociaal advocaten niet in liquiditeitsproblemen komen. Verder is het van belang dat de zaken zo snel mogelijk voortgezet kunnen worden met eventueel digitale zittingen, waarbij partijen via een camera op de computer met de rechter kunnen communiceren.’

Michael Yap (36)
Advocaat bij: Ravelijn advocaten en mediators, Bergen op Zoom
Rechtsgebied: Strafrecht, vreemdelingenrecht, asielrecht

‘Wij zijn telefonisch en per e-mail bereikbaar, maar ons kantoor is fysiek niet toegankelijk voor cliënten. We werken grotendeels vanuit huis. We spreiden onze werktijden.
Ik doe voor tachtig procent toevoegingszaken, veel hiervan liggen nu tijdelijk stil. Omdat zaken niet worden afgerond, komt er ook geen geld binnen.
Naast strafzaken, doe ik veel vreemdelingen- en asielzaken. Maar de IND heeft de activiteiten ook teruggeschroefd, waardoor mijn rechtsbijstand in deze zaken sterk terugloopt. In asielzaken doen de tolken telefonisch mee aan het gesprek. Uiteraard niet ideaal, want het face-to-face contact met je cliënt is prettiger.
Daar komt bij dat het inloopspreekuur, waar wekelijks een aantal zaken uit voortkomen, is geannuleerd. Er worden minder nieuwe zaken opgestart.
Als de rechtbanken en gerechtshoven tot en met 6 april gesloten blijven en zaken tot die tijd uitgesteld worden, dan gaat het nog wel. Maar het is de vraag hoe lang het gaat duren. Toch maak ik me nog geen zorgen over de continuïteit van kantoor. We hebben een goed en flexibel team. Voor nu staat de volksgezondheid voorop.
Ik kan nu nog niet overzien of ons kantoor een beroep gaat doen op het noodpakket van het kabinet voor ondernemers die getroffen zijn door de economische gevolgen van het coronavirus. Wij zijn dit in kaart aan het brengen. Oproep in ieder geval aan het kabinet, dat zij hopelijk ook structureel gaan investeren in de vitale beroepen als de zorg, het onderwijs, en dus ook de sociale advocatuur.
We lopen nog niet direct omzet mis, maar we staan wel voor een uitdaging om zaken de komende tijd te kunnen afronden. Als het gaat om de gefinancierde rechtsbijstand is er overleg met de Raad voor de Rechtsbijstand in het kader van bevoorschotting. Wellicht kan de maximale grens van de bevoorschottting tijdelijk omhoog  (is nu maximaal 5500 euro per advocaat per kwartaal) of kan de formule worden aangepast als omschreven in artikel 35 lid 2 Besluit vergoedingen rechtsbijstand 2000.’

Karol Hillebrandt (40)
Advocaat bij: Palthe Oberman advocaten, Amsterdam
Rechtsgebied: Arbeidsrecht

‘Vooralsnog hebben wij niet minder maar meer werk. We krijgen corona-specifieke vragen van werkgevers. Over hun personeel dat ze niet meer aan het werk kunnen houden. Het gaat onder meer om horeca-bedrijven, evenementenorganisaties en retail-bedrijven. Ze willen weten hoe ze moeten omgaan met de regeling Werktijdverkorting en de nieuwe Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud.
Moeten ze het loon en andere arbeidsvoorwaarden volledig doorbetalen? Hoe is het geregeld voor oproepkrachten? En hoe gaan ze om met medewerkers die een vakantie hebben aangevraagd in deze weken en die weer willen terugdraaien? Het is een exceptionele situatie en juridisch onontgonnen gebied.
Wij hebben begin deze week een conference call gehad met de advocaten van kantoor, waarin we ons afvroegen, wat vinden we er puur juridisch van, hoe gaan we er praktisch mee om en wat adviseren we onze cliënten? Het is niet zwart-wit, je kunt er op verschillende manieren naar kijken.
Het is moeilijk in te schatten hoe lang deze situatie aanhoudt en wat dat voor onze praktijk gaat betekenen. Een scenario waar ik rekening mee houd, is dat er bedrijven zijn die zwaar in de financiële problemen komen en dan genoodzaakt zijn om te reorganiseren. Dat zou betekenen dat het voor ons voorlopig alle hens aan denk blijft. Het hangt er ook vanaf hoe royaal de overheid over de brug gaat komen. Op dit moment is het moeilijk te zeggen wat ons te wachten staat.’