Vijf jaar lang werkte de Syrische advocaat Anwar al-Bunni toe naar het moment waarop een openbaar aanklager de misdrijven van het Assad-regime in een officiële tenlastelegging zou opsommen voor een rechter.
Op 23 april was het zover. De Duitse federale aanklager hield Anwar R., voormalig kolonel bij de Syrische luchtmacht en hoofd van het beruchte detentiecentrum Al-Khattab in Damascus, verantwoordelijk voor foltering van vierduizend mensen, 58 moorden en twee gevallen van verkrachting en seksueel geweld. De strafeis: levenslang. Handlanger Eyad al-G. zou tenminste dertig demonstranten met geweld naar het martelcentrum hebben gebracht. Hij hoorde vijftien jaar cel tegen zich eisen.
Universele rechtsmacht
De aanklacht is gebaseerd op het principe van universele rechtsmacht bij misdaden tegen de menselijkheid, dat sinds 2002 in de Duitse wet ligt besloten. ‘In zijn verklaring focuste de aanklager op het systeem van geweld en repressie door alle veiligheidsdivisies,’ vertelt Al-Bunni. ‘Hoe vanaf 15 maart 2011 (toen Syriërs voor het eerst massaal de straat opgingen om democratische hervormingen te eisen, red.) elk protest in geweld werd gesmoord. Dat was voor ons, als mensenrechtenadvocaten, essentieel: dat niet alleen deze twee mannen worden vervolgd, maar dat het hele moorddadige systeem wordt ontmaskerd.’
Bewijsmateriaal
Al-Bunni speelde samen met de eveneens naar Duitsland gevluchte advocaten Mazen Darwish en Ibrahim al-Kassem een cruciale rol in de voorbereiding van de zaak. Zij verzamelden bewijsmateriaal en brachten de Duitse aanklager in contact met slachtoffers die durfden te getuigen. De meeste van hen kende hij al, vertelt Al-Bunni. ‘Het zijn politiek activisten die ik eerder in Syrië bijstond als advocaat.’
Zowel Anwar R. als Eyad al-G. deserteerde uit het regime en ze vroegen onder hun eigen naam asiel aan in Duitsland, waar ze zich veilig waanden. Al-Bunni kreeg Anwar R. in het vizier toen hij hem vijf jaar geleden in een bouwmarkt tegen het lijf liep. De voormalige kolonel was in een asielzoekerscentrum ook al door andere Syriërs herkend. Bovendien had hij bij de Duitse politie aangeklopt voor bescherming omdat hij dacht dat hij door Syrische en Russische geheime diensten werd achtervolgd. Later bleek dat de Duitse justitie al sinds 2011 onderzoek naar hem deed.
