DE LOKALE DEKEN
Prima dat de deken de enige toezichthouder is in zijn arrondissement, aldus de onderzoekers. Wel problematisch dat hij wordt gekozen door degenen op wie hij toezicht houdt. Dat kan zijn onafhankelijkheid aantasten. De deken zou zich daarnaast bij het toezicht niet moeten laten assisteren door andere leden van de raad van de orde. Die zijn zelf immers ook onderwerp van toezicht.
Minister Dekker onderschrijft de aanbeveling. ‘Met de NOvA ga ik de komende maanden een andere verkiezingswijze uitwerken’, zegt hij. Mogelijk schaart hij zich achter het voorstel van de lokale dekens. Die willen het verkiezingsproces in tweeën knippen. De lokale deken wordt voorgedragen door de lokale orde van advocaten, waarna de benoeming plaatsvindt door een ander – centraal – orgaan. Dat kan het dekenberaad zijn, het College van Toezicht of de algemene raad van de NOvA.
HET DEKENBERAAD
Onverwacht, maar positief vinden de onderzoekers het dat het dekenberaad zich heeft ontwikkeld tot belangrijk overlegorgaan van de lokale dekens. Eigenlijk had het College van Toezicht het toezichtsbeleid moeten vaststellen, maar dat heeft het overgelaten aan het dekenberaad. Complicatie daarbij is dat het dekenberaad geen formele wettelijke positie heeft en dus niet de bevoegdheid heeft om beleidsregels vast te stellen. De afzonderlijke dekens als bevoegde bestuursorganen mogen dat weer wel. Volgens de onderzoekers doet dat afbreuk aan het vereiste van uniformiteit en effectiviteit. Ze stellen voor de formele bevoegdheid weg te halen bij het CvT en neer te leggen bij het dekenberaad.
Minister Dekker gaat met de NOvA bezien op welke wijze de artikelen 17a en 22 Aw aangepast kunnen worden, zodat het dekenberaad een formele rol kan krijgen. Als het dekenberaad wordt aangewezen als wettelijk toezichthouder op de advocatuur in plaats van de dekens, werken de dekens straks onder verantwoordelijkheid van het dekenberaad.
ALGEMEEN DEKEN
Op dit moment is de landelijk deken niet alleen voorzitter van de algemene raad van de NOvA, maar ook voorzitter van het College van Toezicht. Die combinatie verdraagt zich slecht met de vereisten van onafhankelijkheid en transparantie, menen de onderzoekers. Zijn kennis en expertise zijn binnen het CvT echter welkom. Dat leidt tot de conclusie dat een andere positionering van de algemeen deken binnen het CvT wenselijk is, zonder het kind met het badwater weg te gooien. Ze adviseren de algemeen deken niet langer de voorzitter te laten zijn, maar gewoon CvT-lid. Eén van de kroonleden moet dan voorzitter worden. Minister Dekker laat de Tweede Kamer weten gecharmeerd te zijn van deze ‘middenweg’.
TOEZICHT
In het toezicht op advocaten zijn verbeteringen mogelijk op het vlak van uniformiteit, effectiviteit en transparantie, zeggen de onderzoekers. Ze constateren aanzienlijke verschillen tussen arrondissementen bij de inzet van de instrumenten en de aandacht die aan toezichtspeerpunten besteed wordt. Ook zien ze dat de omgang met klachten en het indienen van dekenbezwaren
geen uniform beeld laat zien. Ze stellen bovendien dat de dekens vaker bestuursrechtelijk moeten optreden (geldboetes opleggen) in plaats van tuchtrechtelijk. Dat zou de tuchtrechter ook nog eens ontlasten, stellen ze.
NOTOIRE KLAGERS
De onderzoekers adviseren de minister de bezien of in het tuchtrecht de maximale schadevergoeding voor de klager kan worden verdubbeld naar 10.000 euro. Het huidige bedrag wordt soms als te laag ervaren. Ze doen ook de aanbeveling notoire klagers – waar tuchtrechters veel last van hebben – te ontmoedigen door hen te veroordelen in de proceskosten.
Minister Dekker belooft te laten onderzoeken of dat mogelijk is. Hij geeft daarbij wel de ‘winstwaarschuwing’ dat een dergelijke aanvulling mogelijk doorprocederen uitlokt. ‘Hetzelfde geldt voor de aanbeveling om de maximaal toe te kennen schadevergoeding te verhogen. Dit draagt als risico in zich dat de klachtprocedure zich ontwikkelt tot een financiële procedure waar mensen bewust voor geldelijk gewin kiezen. Ik zie veel meer in de aanpak om te onderzoeken wat het verhaal achter de klacht is. Notoire klachten zijn vaak signalen dat iemand zich nooit gehoord heeft gevoeld en waar naar het werkelijke verhaal gewoonweg niet (meer) geluisterd wordt’.
