De economische crisis van 2008 noopte tot forse bezuinigingen op overheidsdiensten. Ook de rechtspraak werd gereorganiseerd en de Wet herziening gerechtelijke kaart was een feit. Veel landelijke regio’s waren de dupe. Het is te hopen dat de coronacrisis straks niet een verdere afslanking van de rechtspraak tot gevolg heeft.
In ieder geval heeft Zeeland het – naar eigen zeggen – mooi voor elkaar.
Afgelopen zomer, tijdens de coronacrisis, ging de kogel door de kerk: Zeeland krijgt ter compensatie van de niet-gegunde marinierskazerne een Law Delta. Een hoogbeveiligde zittingslocatie voor de rechtbank, een gevangenis, een kenniscentrum tegen ondermijnende criminaliteit en een beveiligde werk- en overnachtingslocatie. Mooi, want de justitiële instellingen in Zeeland zijn nog niet zo lang geleden behoorlijk uitgekleed.
De provincie telde ooit drie rechtbanken en twaalf kantongerechten. Het had veel voeten in aarde om in de provincie überhaupt een zittingslocatie te behouden. Opvallend genoeg schreef minister Dekker enkele maanden voor het compensatieplan dat de extra beveiligde rechtbanken voor dit jaar (bijna) volgeboekt waren. Precies, door Law Delta wordt niet het probleem van Zeeland opgelost, maar dat van politiek Den Haag. Zo bezien kan een regio die straks geen oplossing biedt voor politieke problemen ook van de coronacrisis de dupe worden en moet die rekening houden met bezuinigingen. Dat geldt ook voor de rechtspraak.
Jammer, want de coronacrisis heeft laten zien dat de rechtspraak in de afgeslankte vorm bepaald niet effectief en efficiënt is. Integendeel. Juist door het gebrek aan digitaal procederen. We hoeven het niet (weer) te hebben over het mislukte miljoenenproject KEI, maar een geslaagde digitalisering zou de afgelopen maanden goed van pas zijn gekomen. Ik heb meerdere cliënten moeten uitleggen dat de coronacrisis voor de rechtspraak betekent dat meteen álles platligt. Gelukkig kan er inmiddels weer geprocedeerd worden. Fysieke zittingen blijven vooralsnog schaars. De meeste moeten het doen met de doorgaans slechte video- en spraakverbinding van de gerechtelijke instanties. Probeer als professional dan maar je ergernissen te verbergen. Het opzetten van een goed werkende, beveiligde verbinding moet in een land als Nederland toch lukken?
Even terug naar de Zeeuwen. Goed dat zij het zien als een mooi pakket, maar in mijn ogen is het een schrale troost. Naast Law Delta krijgt Zeeland een vaste intercityverbinding met de randstad, een huisartsenopleiding en een regionaal gezondheidscentrum. Prachtig, maar dit moest de provincie alláng hebben geëist van de overheid. De dreigende leegloop stop je overigens ook niet door een Delta Kenniscentrum, maar door investeringen in het vestigingsklimaat. Denk aan flinke(re) investering in de haven(bedrijven) en haal hoofdkantoren van multinationals binnen. Duitsers en Belgen zijn er al vaak te vinden. Díé hoef je niet te overtuigen.
