Wereldwijd en divers

Geen reizen meer, geen grote bijeenkomsten, juist voor de advocaten van multinational Baker McKenzie is dat een aderlating. Om persoonlijk contact te houden, dagen de collega’s van de Amsterdamse vestiging elkaar uit tot dagelijkse wandelingen van tienduizend stappen. Vanuit Amstelveen, Kortenhoef, Den Haag, Amsterdam, Naarden en Utrecht bellen leden van het EMEA-team met video in tijdens een ‘gezamenlijke’ wandeling. Ze bespreken hoe ze de challenge kunnen winnen, ‘het is minstens zes kilometer hoor’, ‘je telefoon telt diep in je broekzak ook stappen tijdens het fietsen’, ‘en als je hem aan je kind meegeeft?’ Waar ze de tijd vandaan halen? Er zitten ook voordelen aan niet wekelijks op het vliegtuig stappen.

Wat valt er, behalve elkaar weer live ontmoeten, te wensen voor het grootste advocatenmerk in de wereld? Genoeg, vertelt bestuurslid van het Nederlandse Baker McKenzie notaris Kim Tan. ‘In een grote organisatie sluipen de bureaucratische gewoonten erin, we zouden minder kunnen overleggen, bijvoorbeeld. En juist in de internationale advocatuur is de concurrentie groot, dus we willen niet zozeer de grootste zijn, maar ook erkend worden als de beste, een premier global law firm. Elke cliënt is cliënt van ons allemaal, wereldwijd. Dat moeten ze ook merken in de kwaliteit die we leveren.’

Een kantoor met vestigingen in 47 landen heeft een divers personeelsbestand. Maar toch gaat dat lokaal niet vanzelf, benadrukt Tans collega-bestuurder, de Amsterdamse managing partner Corinne Schot. ‘Diversiteit is een kantoorstrategie. Klanten eisen het ook echt. En dan gaat het niet alleen over vrouwen naar de top, maar ook over cross-cultural en aandacht voor lgbt-rechten. We hebben verschillende werkgroepen, ook een rondom het thema Young parents: hoe combineer je werk en leven als je net een kind hebt gekregen?’ Volgens Schot toont niet alleen eigen ervaring, maar ook onderzoek aan dat diverse teams beter zijn, omdat ze vanuit verschillende invalshoeken naar het werk kijken. Schot bezweert dat dit geen pr-verhaal is. Om haar woorden kracht bij te zetten, zwaait ze voor de camera met haar kantoorbadge, in de regenboogkleuren. De topvrouw, zelf lesbisch, rondde een conservatoriumopleiding af en leidde een orkest voordat ze de advocatuur inging: ‘Zo’n orkest is net als een maatschap, knetterhard, maar iedereen wil een goed resultaat neerzetten. De meeste mensen deugen echt.’
Schot vertelt over de samenwerking met stichting Giving Back, die scholieren en studenten met een migratieachtergrond koppelt aan een netwerk dat ze van huis uit niet hebben. Zoals fiscalist Erik Scheer en student fiscaal recht Yunna Zhang. Zhang: ‘Vaak zijn we de eersten in onze familie die gaan studeren. In het masterprogramma krijg je een mentor die aansluit bij je vakgebied. Erik werkt bij een mooi kantoor, hij heeft me geïntroduceerd bij Deloitte, waar ik daarna werkstudent ben geweest. We bereiden samen sollicitatiegesprekken voor, hij weet waar ze op letten.’ Scheer benadrukt dat het contact hem ook veel brengt. ‘Yunna is geïnteresseerd in de diepere vragen van het vak, bijvoorbeeld in fair share, de manier waarop grote bedrijven omgaan met hun belastingverplichtingen. Zelf was ik als student vooral bezig met de technische kant van het fiscaal recht en het doorgronden van complexe wetgeving, maar deze generatie denkt breed, wil een bijdrage leveren aan de maatschappij. Dat zoeken onze cliënten ook, daar werken ook mensen zoals Yunna.’

Advocaat Mounia Benabdallah tikt als vrouwelijke partner met een migratieachtergrond meerdere ‘checkboxjes’ aan, zoals ze zelf zegt. Ze woont met man en twee kinderen in New York, maar beoefent Nederlands recht. ‘Nederland is een klein land, maar speelt een grote rol in het internationale bedrijfsleven. Veel Amerikaanse multinationals die in Europa actief zijn, zien het continent als één geheel. Als zij naar ons komen om een transactie te doen in vijftig landen, ben ik de schakel voor Europa.’ Benabdallah benadrukt dat Baker McKenzie overal truly local is, zoals ze dat noemt: ‘We hebben overal lokale advocaten, dus geen expats die zijn neergezet vanuit een hoofdkantoor.’ Ja, ze is een vrouw in een mannenwereld, hoe hoger je komt, hoe meer mannen. Maar ze ziet het veranderen. ‘Ik wil niet benoemd worden omdat ik die boxjes check, maar kreeg wel de kans om te shinen, die moet je gegeven worden.’

Projecten waar zoveel landen bij betrokken zijn, bijvoorbeeld voor een klant die in 63 landen de btw-toepassing wil weten, daar zet legal projectmanager Patricia Hofsteenge haar tanden in. In haar dossiers werken soms 150 advocaten samen. Hofsteenge helpt de advocaten om op tijd en binnen budget hun zaken op te leveren. ‘Ik weet precies wat de cliënt verwacht en hou het overzicht.’ Een uitdaging, al die collega’s zover krijgen dat ze op tijd zijn? ‘Kwestie van elkaar leren kennen en sommige landen wat eerder reminden.’ De legal projectmanagers hebben goede software tot hun beschikking, vertelt Hofsteenge. Ze noemt automated drafting-programma’s en e-discovery software, waarmee ze grote hoeveelheden data categoriseren en analyseren, en een transactieplatform voor klanten, banken en andere betrokkenen. Ook voor de verdere toekomst wordt onderzocht wat innovatie kan brengen, zoals hoe de uitkomst van juridische procedures te voorspellen met artificial intelligence.
Het kantoor kijkt niet alleen vooruit, maar zou in Nederland ook stilstaan bij zijn 75ste verjaardag, vanaf het moment waarop Jaap Caron zijn advocatenkantoor startte, het latere Caron & Stevens. Willem Stevens voegde zich in 1965 bij hem. Opgeleid als belastinginspecteur zag hij de mogelijkheden van fiscale advocatuur tijdens een stage in Boston. Stevens: ‘In Nederland was dat toen nog not done. We waren new kids on the block, moesten ons plekje bevechten tussen belastingadvieskantoren.’ Over de structuur van het kantoor: ‘Dit is vanaf het begin een echte internationale maatschap, niet gedomineerd door een hoofdkantoor. Natuurlijk kost het overlegmodel tijd, maar het leidt tot meer draagvlak dan bij een centrale leiding.’ Het 75-jarig bestaan zou groots gevierd worden. Het wordt uitgesteld. Stevens, die nog steeds als advocaat en mediator werkt: ‘We zouden een groot seminar houden en hadden oud-bestuursvoorzitter Christine Lagarde uitgenodigd om een verhaal te houden. Nee, dat doe ik liever volgend jaar live, dan nu online.’