SRK lanceerde in oktober 2019 BrandMR, juridische dienstverlening door advocaten gericht op niet-verzekerde particulieren en ondernemers. De Voda staat echter alleen toe dat een verzekeraar of diens uitvoerder uitsluitend advocaten in loondienst inzet om verzekerde cliënten bij te staan.
Als gevolg van die beperking staat BrandMR nog altijd ten dele in de wachtstand. De Haagse orde heeft al wel een tuchtzaak ingesteld tegen tien advocaten van SRK. Het bedrijf is een juridische procedure gestart tegen de NOvA, vanuit het standpunt dat de Voda in dit geval tot oneigenlijke marktbescherming leidt. Ook minister Dekker voor Rechtsbescherming en een Kamermeerderheid zouden graag zien dat BrandMR vrij baan krijgt. De ACM zit eveneens op het vinkentouw, na een klacht van SRK.
Fundamenteel
Volgens algemeen deken Frans Knüppe vormt het experiment de aanloop naar een mogelijke fundamentele systeemwijziging van de regelgeving voor de advocatuur. Die fundamentele verandering kan het op den duur mogelijk maken dat niet-advocaten eigenaar of aandeelhouder worden van een bedrijf dat advocatendiensten levert. Tot dusver zijn alleen in het VK en in enkele Amerikaanse deelstaten dergelijke alternative business structures mogelijk.
Het experiment dat nu van start gaat biedt rechtsbijstandsverzekeraars of zelfstandige schaderegelingskantoren de mogelijkheid advocaten in loondienst in te zetten voor niet-verzekerde cliënten. Voorwaarde is wel dat de meerderheid van het bestuur advocaat is, daarmee schatplichtig aan de kernwaarden en onderworpen aan tuchtrecht.
Regie
Algemeen deken Frans Knüppe wees donderdag op het belang van het experiment om daarmee de regie te behouden. ‘Ergens moet bewogen worden op dit onderwerp, hetzij door de NOvA, hetzij door het ministerie of de ACM. Wij vinden het verstandig om nu het experiment aan te gaan en daarmee kennis en ervaring op te doen in dit fundamentele dossier. Onze verwachting is dat minister en ACM nu voorlopig geen stappen hoeven te zetten.’
Knüppe benadrukte dat de NOvA openstaat voor nieuwe initiatieven, zolang de kernwaarden gewaarborgd blijven. ‘Dat heeft niets te maken met protectionisme’, aldus de deken.
Impuls
Vanuit het college van afgevaardigden werd donderdag de zorg uitgesproken dat het experiment na vijf jaar niet meer teruggedraaid kan worden. Daarnaast biedt het mogelijk de ruimte aan accountants of andere ondernemers een bedrijf te beginnen dat rechtshulp aanbiedt. ‘Datzelfde zie je nu gebeuren op de markt voor coronatests’, aldus de Apeldoornse advocaat Sip van Dijk.
Knüppe maakt zich daarover minder zorgen, zei hij, omdat het Wouters-arrest vooralsnog geen openingen biedt aan accountantskantoren. AR-lid Petra van Kampen zei donderdag te hopen dat het experiment ook advocatenkantoren stimuleert om initiatieven die specifiek zijn gericht op middengroepen beter zichtbaar te maken.
Stagiair
De voorwaarde dat het bestuur van de experimenterende rechtsbijstandsverzekeraar in meerderheid uit advocaten moet bestaan, leidde donderdag tot de nodige discussie. Vanuit het college werd geopperd dat een dergelijk bestuurder op zijn minst de beroepsopleiding moet hebben afgerond, om te voorkomen dat een advocaat-stagiair zich opwerpt. ‘Als stagiair moet je de kernwaarden nog leren. Het is een beetje gek dat je een stagiair vraagt om als bestuurder toezicht te houden op de kernwaarden.’
Knüppe wees de suggestie van de hand, omdat die ‘mededingingsrechtelijk’ tot problemen zou leiden.
De verordening die het experiment mogelijk maakt werd donderdag door het CvA aangenomen met een tweederde meerderheid.
Marketing directeur Peter Hoitinga van BrandMR zegt gematigd positief te zijn over wat hij omschrijft als ‘een eerste stap in de goede richting’. BrandMR wil algemeen directeur Peter Leermakers inschrijven aan de beroepsopleiding, zodat hij als advocaat te boek staat.
Het WODC doet in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid en de NOvA ook onderzoek naar de gevolgen van toelating van alternative business structures in de advocatuur.
