Het is inmiddels acht jaar geleden dat in een Zembla-uitzending advocaten in vechtscheidingen een bedenkelijke rol werd toegedicht. Stalken met procedures, de cliënt napraten als die de wederpartij zwartmaakt, het leek schering en inslag. De toenmalige Amsterdamse deken leek te zeggen dat daar niets aan te doen was – de advocaat was nu eenmaal partijdig. Het leidde tot ophef en daar kwam dan weer iets goeds van.
Bovenop de reguliere maatstaven voor optreden ten opzichte van de wederpartij (kortweg grote vrijheid, maar niet onnodig grieven, niet liegen en geen op zichzelf ongeoorloofde middelen of onevenredig schaden zonder redelijk doel) ontwikkelde het Hof van Discipline een op familiezaken toegesneden jurisprudentielijn. Advocaten in familiezaken moeten waken voor onnodige polarisatie. Van hen mag een zekere terughoudendheid worden verwacht, juist omdat vaak ook de belangen van kinderen op het spel staan.
Mishandeld
Die lijn was aan mr. X duidelijk niet besteed. Zij schreef in een procedure dat de wederpartij de kinderen had mishandeld en ‘er 100% schuld’ aan had dat de kinderen hem niet meer wilden zien. Toen de man zich daarover bij mr. X beklaagde, bood ze haar excuses aan. Maar in de tuchtzaak die niettemin volgde, zei ze dat ze niks verkeerd had gedaan. Meer dan zes mensen waren het met het standpunt van haar cliënte eens en ook uit rapporten van instanties zou blijken dat ze gelijk had. Die maatstaf van het Hof deugde niet, die belemmerde haar in het bijstaan van haar cliënte.
Het Hof overweegt dat die zes mensen allemaal huidige gezinsleden waren of onderzoekers die opschreven wat zij vonden. De instanties die mr. X noemde schreven juist dat van mishandeling niet was gebleken. De bedreiging voor de kinderen bestond volgens de Raad voor de Kinderbescherming in het feit dat de ouders al jaren recht tegenover elkaar stonden en de kinderen daardoor mogelijk in een loyaliteitsconflict zaten.
Toch had mr. X zonder enig voorbehoud de stelling van haar cliënte geponeerd, terwijl ze het standpunt van haar cliënte duidelijk had moeten maken in zakelijke (niet kwetsende) bewoordingen, zonder die mening te presenteren als haar eigen overtuiging.
Berisping
De raad van discipline Arnhem-Leeuwarden vond dat in eerste instantie een berisping waard en het Hof van Discipline sluit zich daarbij aan. Daarbij haalt het Hof eerdere uitspraken over dit onderwerp nog eens aan – een must read voor elke familierecht-advocaat die nog ouderwets van leer trekt.
Want, zoals het hof zegt: ‘Bij de behandeling van dit soort zaken past het ook niet om te praten over winnen of verliezen: in een geëscaleerde kwestie als deze zijn alle betrokkenen, zeker de kinderen, in ieder geval op de langere termijn te zien als verliezers.’
