Mr. X trad in drie kwesties op vóór een zus, tégen haar familieleden en het familiebedrijf, terwijl hij decennialang belastingadviseur en accountant, en later ook advocaat van de ondernemersfamilie was geweest. Vertrouwelijke informatie die Mr. X van de familie had gekregen, gebruikte hij als advocaat van de zus tegen hen, in onder meer een arbeidszaak en een erfrechtkwestie. Verzoeken van de familie om zich terug te trekken legde hij naast zich neer.
Het Hof van Discipline gaat eerst in op de ontvankelijkheid. De raad van discipline Arnhem-Leeuwarden achtte eerder de klagende familieleden en diverse BV’s van het familiebedrijf allemaal ontvankelijk, omdat zij vanwege de jarenlange vertrouwensrelatie, zowel zakelijk als privé, mr. X mochten beschouwen als familie-advocaat en vertrouwenspersoon van het bedrijf. Maar dat gaat de appelrechter te ver: het Hof pluist uit tegen wie mr. X nou precies was gaan optreden, en beschouwt alleen hen als klagers met een rechtstreeks belang; de rest is niet-ontvankelijk.
Integriteit
Bij de beoordeling van de klacht haalt het Hof uitvoerig de algemene maatstaven voor de toetsing van advocatengedrag aan. Vooral de kernwaarde integriteit krijgt aandacht. Dat in de klachtomschrijving werd verwezen naar gedragsregel vijftien beschouwt het hof als ‘duiding van de verweerder verweten belangenverstrengeling’, niet als een beperking. Het lijkt erop dat het Hof wil zeggen: ‘staar je niet blind op de precieze regeltjes in die gedragsregel, kijk naar het hele plaatje!’
Het Hof stelt vast dat er sprake was van een vertrouwensrelatie tussen partijen, opgebouwd in meer dan vijfendertig jaar. Daarbij maakte mr. X niet altijd duidelijk wanneer hij optrad als accountant, en wanneer als advocaat. Dat moet een cliënt weten omdat de beroepsnormen en de waarborgen verschillen. Het Hof noemt de advocatenkernwaarden, waaronder partijdigheid, en de geheimhoudingsplicht met bijbehorend verschoningsrecht. (Voor de accountant geldt juist objectiviteit als kernwaarde, en hij kan zich niet verschonen.)
Disbalans
De advocaat had meteen moeten inzien dat hij beschikte over relevante informatie die hij vertrouwelijk had gekregen en dat optreden voor de zus ‘een onbehoorlijke en ongerechtvaardigde disbalans’ in de geschillen zou veroorzaken. Een flagrante schending van de kernwaarde integriteit, vindt het Hof.
Twee korte algemene verklaringen van coaches die mr. X zou hebben ingeschakeld, maakten op het Hof weinig indruk. Mede omdat er zestien (!) eerdere gegronde klachten zijn geweest, is het voor de advocaat nu definitief einde verhaal.
De vraag of het niet sowieso problematisch is om tegelijk advocaat en accountant te zijn komt in de uitspraak niet aan de orde. De Accountantskamer sprak daar in 2017 zijn twijfel over uit.
Het TV-programma Opgelicht?! besteedde onlangs ruim aandacht aan de zaak.
