De SRK-advocaten moesten zich van de Haagse deken bij de tuchtrechter verantwoorden voor het feit dat zij prijkten op de site van BrandMR.nl, een dochteronderneming van SRK Rechtsbijstand die werd opgericht om niet-verzekerden rechtshulp aan te bieden. Advocaten in dienstbetrekking mochten niet voor niet-verzekerde cliënten optreden (zie artikel 5.11 lid 1 Voda).
En hoewel de deken in alle toonaarden had geprobeerd de advocaten tot aanpassing te brengen, bleven ze maar uitdagend op de website staan, die ‘Advocaten van Brandmeester’. Naar zij later verklaarden wilden zij daarmee het BrandMR-initiatief ondersteunen. Misleidend was het volgens hen niet omdat (elders) ook stond dat ze voorlopig nog niets voor cliënten konden doen.
Experiment
De Haagse raad van discipline oordeelde op 7 december 2020 dat de site wel degelijk misleidend was. Klacht gegrond maar zonder waarschuwing, onder andere omdat de advocaten beloofd hadden niet echt zaken voor BrandMR te doen zolang dat niet mocht.
Vlak daarvoor stemde het College van Afgevaardigden in met een experiment om het bijstaan van niet-verzekerden mogelijk te maken, en inmiddels zijn de SRK-advocaten bij BrandMR daardoor ‘legaal’.
Misleidend
Een aantal advocaten was de tuchtrechtelijke aandacht kennelijk nog niet beu en ging in hoger beroep. Ze bleven erbij dat de site niet misleidend was. Verder was de regel niet-optreden-voor-niet-verzekerden inmiddels, juist door de uitgeoefende druk, achterhaald en had daarom geen gezag over de periode daaraan voorafgaand. En er was inbreuk gemaakt op hun vrijheid van meningsuiting, vonden zij.
Het Hof van Discipline maakt er korte metten mee. Het was wel degelijk misleidend om bijvoorbeeld te zeggen dat de ‘ervaren advocaten voor u klaar staan’. Dat de regels later misschien zouden veranderen was niet relevant. De disclaimer op de site dat de advocaten geen werkzaamheden konden doen was ontoereikend – want niet direct gelinkt aan de advocaten. De presentatie was zodanig misleidend dat dit de beperking van de meningsuiting rechtvaardigde.
Verwarrend
Behalve de website van BrandMR heeft ook de tuchtzaak zelf misschien wel verwarrend gewerkt. In NRC Handelsblad, waar kritisch wordt geschreven over de Orde die beroepsregels zou inzetten om concurrentie te weren, wordt deze kwestie ook langs die lijn uitgelegd.
En of BrandMR er iets van geleerd heeft, bijvoorbeeld dat je als advocaat geen vertrouwen wekt wanneer je de communicatie richting rechtzoekenden ondergeschikt maakt aan je eigen belangen in een heel ander spel? In De Jurist noemt de marketingdirecteur van BrandMR de uitspraak ‘helemaal achterhaald’ omdat er nu dat experiment is. Bij BrandMR vinden ze dat de advocaten niks fout hebben gedaan, maar ‘vanuit de Raad en het Hof wordt dat blijkbaar nog steeds anders gezien’.
