Migratie met een missie

Everaert Advocaten Immigration Lawyers is sinds begin jaren tachtig een van de eerste nichekantoren in het migratierecht. Via online-interviews geven de advocaten een indruk van hun werkzaamheden. Geen asielzaken, geen politiek activisme voor open grenzen of een ruimhartiger vreemdelingenbeleid, wel veel bevlogen advocaten. ‘Wij doen regulier migratierecht, dat is echt een ander vak dan asielrecht,’ vertelt Vera Kidjan (51). ‘Ik noem het eigenlijk nooit vreemdelingenrecht,’ zegt maatschapvoorzitter Marcel Reurs (50). Hij parafraseert oud-collega Pieter Boeles, die stelde: een vreemdeling is men niet door wie men is, maar door waar men is. ‘Je bent zelf ook weleens vreemdeling.’

De praktijk bestaat uit een mix van sociaal en commercieel werk, voor particulieren en grote bedrijven. Bram van Melle (37) heeft een overwegend commerciële praktijk: ‘Denk aan een farmaceut die een heel team invliegt. Dan bellen ze ons, om snel voor tien man een tewerkstellingsvergunning te regelen. Voor IT-bedrijven vragen we vele verblijfsvergunningen per maand aan. Dat zijn kenniswerkers voor wier komst geen slepende juridische procedures nodig zijn, we zorgen vooral dat de aanvragen gestroomlijnd worden.’ De twaalf advocaten vormen samen met ondersteunende collega’s een kantoor van 35 medewerkers. De vergunningaanvragen worden grotendeels voorbereid door legal support-assistants, de advocaten controleren deze voordat ze uitgaan. ‘We automatiseren zo veel mogelijk, en alles wat de advocaten niet per se zelf hoeven te doen, doen we ook niet. Dankzij deze manier van werken kunnen we vaste, concurrerende tarieven bieden.’

Vanuit het idee dat de ervaring van de advocaten efficiënt kan worden ingezet, heeft het kantoor ook een Dutch citizen-check op de website. Specialist nationaliteitsrecht, Hermie de Voer (49): ‘We krijgen dagelijks ongeveer vijf checklists binnen, waar we gratis advies over geven.’ Het leidt regelmatig tot betaald advies of begeleiding bij het verkrijgen, behouden of terugkrijgen van de Nederlandse nationaliteit, vertelt ze.

Bram van Melle en Marcel Reurs adviseren bedrijven over compliance, wat ook in het migratierecht een begrip is. Van Melle: ‘Bedrijven die werknemers overplaatsen of met buitenlandse werknemers werken, zijn zogenoemd erkend referent van de IND, vertrouwde partners. Zo krijgen ze snellere procedures met minder papierwerk, maar ze moeten wel hun administratie op orde hebben en wijzigingen tijdig melden. Als je niet doorgeeft wanneer iemand uit dienst gaat of is overgeplaatst naar een andere entiteit, kun je een boete krijgen. Het is echt niet allemaal rocket science, maar als bedrijven het zelf doen en de IND of de Inspectie SZW op bezoek krijgen, blijkt er toch vaak iets mis.’

Wat hij interessant vindt aan migratierecht, kan Van Melle wel vertellen: ‘Het gaat om heel persoonlijke zaken. Kan mijn geliefde naar Nederland komen, moet ik weg terwijl ik hier zo veel heb opgebouwd? Als ik geen goede afweging maak, kan dat grote persoonlijke consequenties hebben.’
Hermie de Voer en Vera Kidjan werken vaak voor particulieren waar dit speelt. De Voer: ‘Het nationaliteitsrecht is ingewikkeld en migranten weten er vaak te weinig vanaf. Ik vind het mooi hen bij te staan tegen een sterke overheid.’ In dat kader voert het kantoor onder aanvoering van De Voer en Kidjan een lobby voor vijfhonderd cliënten die in 2007 een verblijfsvergunning kregen in het kader van het generaal pardon. ‘De meesten konden zich vanaf 2012 laten naturaliseren, maar daarvoor heb je een geboorteakte en een paspoort uit het land van herkomst nodig, zodat je je identiteit en nationaliteit kunt aantonen. Veel van hen krijgen die papieren nooit, dus kunnen ze geen Nederlander worden.’ Kidjan vertelt dat de Tweede Kamer al drie keer een motie heeft aangenomen om dit op te lossen, maar er zit weinig schot in, zeker nu de staatssecretaris weer gezegd heeft dit te onderzoeken.

Dit soort zaken hebben de advocaten van Everaert vaker. De Voer: ‘Ik kan wakker liggen van de intrekking van het Nederlanderschap. Als je ooit hebt gelogen over je identiteit bij het verzoek en de IND komt erachter, word je geacht nooit genaturaliseerd te zijn, kun je geen procedure starten en het betekent dat je kinderen ook nooit Nederlander zijn geweest. Vaak zit daar een asiel- of vluchtelingenverhaal achter, waarin een andere naam of geboorteplaats nodig was om een gevaarlijk regime te ontvluchten.’ Kidjan: ‘Of zaken met pleegkinderen die niet mee mogen bij een gezinshereniging in Nederland.’ De Voer: ‘Dat het ouderenbeleid is afgeschaft, vind ik schandalig. Ook al heb je hier alles perfect voor elkaar, dan nog mag je je oude vader of moeder niet hiernaartoe halen.’

Zo zijn er talloze voorbeelden, weet Thomas van Houwelingen (31), die ook een bijdrage leverde aan de bundel Ongehoord Onrecht, over de uitwassen van de bureaucratie. ‘De IND lijkt niet in staat om wezenlijk te toetsen aan het evenredigheidsbeginsel. Ik schrijf over een kennismigrant uit Rusland, die al vijftien jaar hier woont, perfect Nederlands spreekt, maar door een “verblijfsgat” van een paar dagen zijn naturalisatie misloopt. Dat gat was ontstaan toen hij korte tijd geen werknemer, maar ondernemer was, omdat hij aandelen had gekregen wegens goed functioneren.’

In een praktijk waarin persoonlijke betrokkenheid ver gaat, waakt maatschapvoorzitter Marcel Reurs voor een te hoge werkdruk. ‘De kern van wat wij doen, is overtuigend communiceren, en dan bedoel ik niet alleen praten, maar ook luisteren. Als je alles wilt goedmaken voor je cliënt, overschat je jezelf en ligt een burn-out op de loer. In discussies over hoe verantwoordelijk we ons voelen, is wat mij betreft de insteek dat als de cliënt er geen belang bij heeft, wij het niet doen. Je kunt het beste je vak uitoefenen als je je vak uitoefent, en daarbij moet je de grenzen kennen.’

Aan het eind van het online bezoek geeft Van Melle een korte videorondleiding door het kantoor, dat uitzicht heeft op het IJ en het Amsterdamse gerechtshof. ‘De sfeer komt er via video misschien niet zo goed uit, helaas.’ De modern ingerichte verdieping oogt inderdaad wat leeg, want veel mensen werken nog thuis, maar Van Melle klinkt hoopvol als hij vertelt dat er regelmatig na werktijd collega’s blijven hangen voor een glas wijn. ‘We moeten nog even geduld hebben.’