‘Een goed middel om aan te tonen wat wij allang wisten’

‘Ik ben erg enthousiast over de pilot. Het zorgt voor een betere samenwerking tussen het Juridisch Loket, de sociale advocatuur en de buurtteams. Dat verhoogt de kwaliteit van de dienstverlening voor de cliënten. Het gaat toch om kwetsbare mensen die niet goed de weg weten en geconfronteerd worden met complexe juridische problemen. Problemen die een grote impact hebben op inkomen, wonen en leven.  

Wat mij betreft, waren vooral de maandelijkse signaleringsoverleggen waardevol. We hebben elkaar leren kennen, weten nu wat we aan elkaar hebben en de lijnen zijn korter. Tijdens deze overleggen wisselden we ervaringen uit en bespraken we de problemen waar cliënten en wijzelf tegenaan liepen. Zo werd een aantal witte vlekken in de dienstverlening, waardoor cliënten tussen wal en schip vallen, ontdekt. Daarnaast werd duidelijk dat voor veel cliënten de drempel om naar een advocaat te stappen vaak hoog is. Een warme overdracht kan daar een oplossing voor zijn en dat kan nu makkelijker. Op individueel niveau gaat het vaak om multiproblematiek. Door hierover te praten, kunnen we gezamenlijk oplossingen bedenken met als doel de cliënt goed bij te staan.  

We concludeerden verder dat de taakverdeling veel beter afgebakend moet worden. Zo doen buurtteams veel bezwaarprocedures, terwijl ze dat aan de advocatuur over moeten laten. Je moet elkaar versterken, maar wel bij je leest blijven. We zijn er allemaal voor de cliënt en we moeten het samen doen, zodat iemand niet uit beeld verdwijnt en nog meer in de problemen komt. Met alle, ook maatschappelijke, gevolgen van dien.  

Ook de best practice overleggen met de vier andere locaties waren nuttig. Tijdens die overleggen bleek dat er toch veel op lokaal niveau afgestemd moet worden. De piketdiensten kwamen tijdens de pilot niet goed uit de verf. Het werkte drempelverhogend en het bleek een aanzienlijke belasting om het in de agenda te reserveren. Maar ook zonder de piketdiensten werd er onderling goed contact gezocht met elkaar. Daar was duidelijk behoefte aan. Ik hoop dat er een structurele vorm van samenwerking komt en dat we blijven doorontwikkelen. Er valt nog genoeg te verbeteren.’  

‘Zonder corona zouden er uit de pilot meer en andere problemen zijn gekomen. Dan waren de conclusies scherper geweest. Ik was als advocaat-coördinator betrokken bij de afdeling Nijmegen. Ik ben tijdens de piketdiensten nul keer gebeld. Dat komt voornamelijk door corona. Juist de mensen die hier baat bij hebben, de mensen die niet zelfredzaam zijn, konden door corona niet bij het Juridisch Loket terecht. Daardoor kwam het contact met advocaten niet op zaaksniveau tot stand.  

Maar het idee dat er een advocaat beschikbaar is om te bellen is goed. Een telefoonlijst met bijvoorbeeld vijf beschikbare advocaten per week zou volstaan. En dat je als advocaat een vergoeding krijgt wanneer je wordt gebeld en advies geeft. Nu kreeg je een vergoeding voor de beschikbaarheid plus voor het advies.  

De signaleringsoverleggen waren nuttig, ook al was het niet op zaaksniveau. We hebben tijdens die overleggen gemerkt dat het belangrijk is om van elkaar te weten wie wat doet. Als je de sociale kaart met z’n allen goed weet, kun je mensen ook beter en sneller doorverwijzen. En beter samenwerken op bepaalde thema’s. Ik wist persoonlijk bijvoorbeeld niet dat het Juridisch Loket een vreemdelingenvraagbaak heeft. Op kantoor krijgen we veel telefoontjes met losse vreemdelingenvragen die niet toevoegingswaardig zijn. Daar hebben we een gratis spreekuur voor in het leven geroepen, zodat we niet continu gebeld worden. Zo’n spreekuur is voor ons een grote belasting. Nu weet ik dat we ze naar het Juridisch Loket kunnen doorverwijzen. Ook hebben we een leemte gezien bij het invullen van papieren bij de aanvraag van een verblijfsvergunning. Daar helpt het Juridisch Loket niet mee en wij krijgen er geen vergoeding voor. Dat is iets voor de politiek om op te pakken. Het is goed dat dat soort dingen met deze pilot zichtbaar worden gemaakt voor Den Haag. Zolang wij het gratis doen, gebeurt er niets. Nu is er een rapport waarin wij als professionals gezamenlijk stellen dat er leemtes zijn.  

Ik zie de pilot dan ook als een goed middel om aan te tonen wat wij allang wisten. Ik hoop dat men nu inziet dat het belangrijk is dat professionals uit de eerste en tweede lijn elkaar kennen en weten te vinden. En dat de leemtes worden opgevuld. Hoe zit het met de zelfredzaamheid? Wat kun je wel en niet van burgers verwachten en wie moet hulp bieden?  

Het zou goed zijn als er een structureel overleg komt tussen alle lokale instanties. In welke vorm is nog de vraag. Dé advocatuur bestaat niet en dat maakt het lastig. We moeten dus nadenken over hoe we de advocatuur er goed bij kunnen betrekken. Wij willen in Nijmegen beginnen met een bijeenkomst in het najaar met alle hulpverleners binnen het sociale vlak.’