De Jeugdbescherming moet volgens de Raad beter gaan luisteren naar de kwetsbare kinderen en de ouders voor wie ze zorg draagt. Bij veel ouders leeft de klacht dat kinderrechters hun kinderen ten onrechte uit huis plaatsen. Ondeugdelijke jeugdbeschermingsrapporten vormen daarvoor de basis. Ouders die tegen zo’n beslissing in gaan, trekken vaak aan het kortste eind.
Jaarlijks krijgen rond de tienduizend kinderen te maken met een ondertoezichtstelling (OTS). Hiermee wil de rechter kinderen beschermen die in hun ontwikkeling worden bedreigd, of in een onveilige situatie zitten. Het gaat hierbij om kinderen van gewelddadige of verslaafde ouders, of ouders in een vechtscheiding.
In het advies stelt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming dat de rechtspositie van kinderen en hun ouders moet verbeteren. Voor kinderen die van hun ouders dreigen te worden gescheiden, is rechtsbijstand cruciaal volgens de Raad. Een gespecialiseerde advocaat moet volgens de RSJ voor de kinderen en hun ouders kunnen opkomen.
Gezien en gehoord
De RSJ baseerde het advies mede op veel gesprekken met ouders en hun kinderen in de jeugdbescherming. Daaruit kwam vaak naar voren dat de ouders vonden dat de kwaliteit van de rapporten over hun situatie tekort schoot. Daarnaast zouden ze meer gezien en gehoord willen worden. Uit veel gesprekken met jeugdbeschermingsorganisaties kwam naar voren dat ze te maken hebben met een tekort aan medewerkers en er veel verzuim is.
De verantwoordelijkheid voor de jeugdbescherming zou volgens de RSJ alleen bij de Rijksoverheid moeten komen te liggen. Nu zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de jeugdhulp. Dat veroorzaakt verschillen in jeugdhulp per gemeente.