De vier partijen schrijven ook dat ze de sociale advocatuur gaan versterken ‘in lijn met scenario 1 van de aanbevelingen van de commissie evaluatie puntentoekenning gefinancierde rechtsbijstand (commissie-Van der Meer). Er wordt daarbij een substantiële maatschappelijke bijdrage verwacht van de gehele advocatuur.’
Volgens het coalitieakkoord zal het kabinet ook meer gaan inzetten op maatschappelijk effectieve rechtspraak en herstelrecht. Gesproken wordt van ‘laagdrempelige alternatieve geschillenbeslechting, al dan niet in combinatie met partners uit het sociale domein naar het voorbeeld van buurtrechtspraak en ‘mediation’.’ Het kabinet neemt zich verder voor het aantal juridische procedures die de overheid voert tegen burgers te beperken en te bevorderen dat rechterlijke uitspraken meer worden gepubliceerd.
Ondermijning
Daarnaast wordt fors ingezet op aanpak van ondermijnende criminaliteit, aan de hand van het in 2020 opgestelde Pact voor de Rechtsstaat. Het kabinet trekt daar structureel een miljard extra per jaar voor uit. Dat geld gaat onder maar naar de versterking van de gehele justitiële keten en de modernisering van het Wetboek van Strafvordering.
Ook gaat er extra geld naar de bewaking en beveiliging van ‘criminaliteitsbestrijders, journalisten, rechters, advocaten, bestuurders en andere hoeders van de rechtsstaat’. Bedrijven en hun bestuurders die ondermijnende criminaliteit faciliteren, witwassen en zich schuldig maken aan milieucriminaliteit, worden steviger aangepakt.
Constitutionele toetsing
Het kabinet zegt daarnaast te gaan werken aan de schrapping van artikel 120 Grondwet. ‘We nemen de uitwerking van constitutionele toetsing ter hand, in lijn met het advies van de staatscommissie Parlementair stelsel, waarbij we kijken welke vormgeving het best aansluit bij het Nederlandse rechtssysteem.’ Hoewel dat niet met zoveel woorden wordt gezegd, kan dat er toe leiden dat Nederland, net als andere landen, op termijn een constitutioneel hof gaat krijgen.
