Het kort geding en de tuchtklachten zijn een volgende stap in een jarenlange juridische strijd tussen Stibbe en het OM over het verschoningsrecht. Het draait om een strafzaak van het OM tegen de Brabantse vermogensbeheerder Box Consultants, waarbij in 2015 een inval plaatsvond. Advocatenkantoor Stibbe staat de van fraude verdachte vermogensbeheerder bij. Pels Rijcken is sinds 2016 bij de zaak betrokken als juridisch adviseur en advocaat van het OM.
Volgens Stibbe hebben het OM en de Fiod moedwillig het verschoningsrecht geschonden door tijdens het onderzoek op uitgebreide schaal vertrouwelijke mailberichten tussen Stibbe en cliënt Box Consultants te hebben gelezen, gekopieerd en gebruikt voor onderzoek. Afgelopen weekend publiceerden FD en NRC over deze inbreuken op het verschoningsrecht. Daarvoor al deelde Stibbe hun zorgen met het bestuur van de NVSA. In een persbericht zegt de NVSA die zorg ‘in volle omvang’ te delen: ‘Uit de stukken volgt een schrikbarend beeld waar het betreft de volgens de stukken gangbare werkwijze van het OM.’
Onzorgvuldig
De NVSA heeft uit de stukken geconstateerd dat met geheimhoudersstukken uiterst onzorgvuldig wordt omgegaan. ‘Geprivilegieerde mails worden geprint, in voor het onderzoeksteam vrij toegankelijke ordners gedaan en de bewuste stukken worden niet of niet tijdig vernietigd. Ook wordt er op brede, in ieder geval te brede schaal kennis genomen van vertrouwelijke geheimhoudersmails. Bovendien blijken geheimhoudersfunctionarissen niet of onvoldoende geschoold te zijn in het herkennen van verschoningsgerechtigd materiaal.’
De vereniging ziet ‘alle aanleiding om aan te sluiten bij het door advocatenkantoor Stibbe aangekondigde kort geding’. De NVSA zal daarbij onder andere vorderen dat de Staat het verschoningsrecht eerbiedigt en dat aan de praktijk van de inzet van geheimhoudersambtenaren en geheimhoudersofficieren onmiddellijk een einde komt. Met deze vorderingen wil de NVSA bereiken dat de toets omtrent het verschoningsrecht slechts daar wordt uitgevoerd waar deze thuishoort: ‘in het kabinet van de rechter-commissaris’.
Tuchtklachten
De voortslepende kwestie is voor Stibbe-advocaat Daan Doorenbos ook aanleiding geweest om tuchtklachten in te dienen tegen landsadvocaat Reimer Veldhuis, zijn advocatenkantoor Pels Rijcken en een prominente partner, aldus NRC zaterdag. In de tuchtklachten wordt gesteld dat Pels Rijcken de rechter verkeerd heeft voorgelicht en dat het kantoor ten onrechte heeft geadviseerd dat het OM het verschoningsrecht mocht schenden.
Pels Rijcken noemt de klachten in een schriftelijke reactie ‘ongefundeerd en nodeloos schadelijk. Wij zullen ons met de kracht van argumenten en met gebruikmaking van correcte informatie tegen deze tuchtklacht verzetten en zien de afwikkeling met vertrouwen tegemoet.’
Onvoldoende waarborgen
De NOvA zegt in een reactie de afgelopen jaren veelvuldig haar zorgen te hebben geuit over de praktijk rond inbeslagname van verschoningsgerechtigde informatie. ‘De werkwijze met een geheimhoudersfunctionaris vanuit de opsporing die de eerste selectie doet, is uitgebreid aan de orde gesteld onder meer in het kader van de advisering over de totstandkoming van het nieuwe Wetboek van Strafvordering. Uitgangspunt is dat derden geen kennis mogen nemen van communicatie tussen een advocaat en zijn of haar cliënt. In de praktijk zijn er nog altijd onvoldoende waarborgen om te garanderen dat dat niet gebeurt.’
De NOvA benadrukt dat de beoordeling of een terecht beroep op het verschoningsrecht is gedaan aan de rechter is. ‘Alleen die zou kennis moeten kunnen nemen van de informatie. De berichtgeving onderstreept het belang om te komen tot een nadere normering van het opsporingsonderzoek waarbij (mogelijk) op verschoningsgerechtigde informatie wordt gestuit.’
