Afgelopen donderdag publiceerde het college van toezicht advocatuur zijn evaluatierapport over de manier waarop de Haagse deken onderzoek deed naar de miljoenenfraude bij Pels Rijcken. Volgens het CvT-rapport schoot dat onderzoek op verschillende punten tekort.
De vier voormalige dekens David de Knijff, Bas Martens, Ernst van Win, Lineke Bruins tonen zich hartgrondig oneens met het CvT. Ze zeggen ‘met verbazing’ kennis te hebben genomen van het evaluatierapport over het door de Haagse deken ingestelde ‘snelle en zorgvuldige onderzoek naar de fraude bij Pels Rijcken’. Ze bestempelen het rapport als broddelwerk. ‘Het college slaat de plank verschillende keren zo mis, dat de vraag gerechtvaardigd is of het CvT hier een andere agenda voor ogen heeft, namelijk de wens van de NOvA het lokale toezicht naar zich toe te trekken.’
Onbegrijpelijk
Volgens de vier is het CvT als systeemtoezichthouder in strijd met zijn positie en eigen beleidskaders op de stoel van de toezichthouder gaan zitten. Inhoudelijk noemen ze de evaluatie van het CvT ‘onjuist en onbegrijpelijk’. Het CvT stelde onder meer dat de Haagse deken Arjen van Rijn in zijn onderzoek ten onrechte de naleving van de Wwft door Pels Rijcken buiten beschouwing had gelaten.
Die conclusie geeft blijk van onbegrip over het onderzoek van de deken en over de inrichting van een gemengd kantoor, aldus de oud-dekens. ‘Het ging immers over fraude van een notaris. De deken, die toeziet op advocaten moet verre blijven van elke controle op de Wwft-aspecten bij notariële fraude. Tussen de werkzaamheden van notarissen en die van advocaten staat op grond van de wet een Chinese muur.’ Volgens de vier is het een illusie dat het dekenonderzoek fraude door een ‘lone wolf notaris’ had kunnen voorkomen.
Ook het verwijt van tekortschietende onafhankelijkheid van de deken lijkt een drogreden om tot de verregaande conclusie te komen dat het toezicht moet worden gecentraliseerd, schrijven de oud-dekens. ‘De Haagse deken was al tien jaar weg bij het kantoor en heeft bij de inrichting van het onderzoeksteam overigens in overleg met het CvT (zo staat in het rapport te lezen) gekozen voor de inschakeling van de ervaren en onafhankelijke Rotterdamse deken Peter Hanenberg als peer reviewer. (…) Nu achteraf daar opmerkingen over maken riekt naar een makkelijke manier om gedegen onderzoek in diskrediet te brengen.’
Vertrouwen
De vier voormalige dekens menen dat het CvT met de evaluatie het vertrouwen heeft verspeeld. ‘Het is tijd voor een compliance en governance onderzoek naar het functioneren van het CvT en de NOVA alvorens wat te wijzigen aan het functioneren van het lokale toezicht, dat wel degelijk goed werkt.’
Ze roepen de algemeen deken op de verbinding te maken tussen de lokale ordes en de NOVA. ‘Dat voorkomt hopelijk verdere schade aan het zo noodzakelijke toezicht en het vertrouwen in een integere balie door een slordige en politiek gedreven evaluatie.’
De reactie van de oud-dekens strookt niet met de reactie van de huidige Haagse deken, Inge Aardoom, die sinds 1 september in functie is. Zij ging vorige week niet in op de kritiek van de CvT, maar richtte de blik vooral naar voren. ‘Het dekenale onderzoek bij Pels Rijcken en de evaluatie van dat onderzoek door het college bevestigen dat een specifieke aanpak voor de grote kantoren gewenst en noodzakelijk is.’ Volgens de vier oud-dekens is Aardoom niet betrokken bij hun actie.
Gesprek
Het CvT zal niet inhoudelijk reageren op de open brief, laat een woordvoerder weten. ‘Zoals in het evaluatierapport staat, gaan wij over de bevindingen in gesprek met de huidige deken.’
