Dat schrijft de D66-bewindsman in antwoord op Kamervragen van Michiel van Nispen (SP) en Pieter Omtzigt. De twee parlementariërs vroegen de minister eerder hoe hij er voor gaat zorgen dat toezicht door dekens boven elke vorm van belangenverstrengeling en partijdigheid verheven zal zijn. Directe aanleiding was het zeer kritische CvT-rapport over het dekenonderzoek naar de fraude bij Pels Rijcken.
Landelijk
Weerwinds voorganger, de VVD’er Sander Dekker, wilde het toezicht versterken door de oprichting van één landelijke toezichthouder, zijnde het dekenberaad. Op advies van organisatiebureau Pro Faco, dat de wet op het toezicht evalueerde, wilde de minister de formele verantwoordelijkheid overhevelen van de elf lokale dekens naar het dekenberaad. Ook met de advocatuur bestond daarover overeenstemming. Aanvankelijk was het plan om de uitvoering bij de dekens te laten, ondersteund door een landelijk bureau, maar de kwestie Youssef Taghi heeft daar verandering in gebracht.
Dekker vroeg zich in november in een brief aan de Kamer letterlijk af ‘of het niet verstandiger is om het toezicht wat verder weg van de deken te organiseren’.
Weerwind zegt de verbeteringen van het toezicht, zoals ingezet door Sander Dekker, momenteel verder uit te werken. Hij is in gesprek met de diverse organen van de NOvA over de instelling van één landelijke toezichthouder met één landelijke ondersteuning. Dit voorjaar wordt de Tweede Kamer daarover geïnformeerd. ‘Ik ben van mening dat een landelijk georganiseerd toezicht ten goede komt aan de onafhankelijkheid en de versterking van de expertise van het toezicht.’ Weerwind benadrukt dat ‘gelet op de onafhankelijke rol en positie van advocaten ten opzichte van de Staat’ het toezicht binnen de beroepsgroep zelf moet worden uitgeoefend.
Belangenverstrengeling
De verschillende taken van de lokale dekens vormen volgens de minister ook onderwerp van gesprek. Weerwind zegt de zorg van Van Nispen en Omtzigt te delen over de schijn van belangenverstrengeling. ‘De deken is advocaat, en vervult daarnaast onder meer de rol bestuurder van de lokale orde, komt met zijn raad op voor de rechten en belangen van de advocaten in het eigen arrondissement en is ook, samen met de raad, verantwoordelijk voor de toetreding tot de advocatuur en stage-aangelegenheden.’ Daarnaast behandelt hij klachten over advocaten, fungeert hij als vertrouwenspersoon én is hij de enige bevoegde toezichthouder. ‘Met de komst van een landelijke toezichthouder, waar volgens het evaluatierapport uit 2020 de dekens deel van zouden gaan uitmaken, is de vraag gerechtvaardigd hoe die verschillende rollen zich tot elkaar verhouden.’
De lokale dekens verzetten zich tegen het idee dat zij niet langer als toezichthouder zouden fungeren. Volgens de dekens zijn zij vanwege hun regionale inbedding het beste toegerust voor het toezicht.
