Volgens nationaal coördinator Stef Blok is het door de recente EU-sanctieregelingen tegen Rusland en Belarus nodig het toezicht en handhaving te versterken. Een belangrijke aanbeveling betreft de invoering van een meldplicht voor notariaat, advocatuur en accountancy én passend toezicht daarbij. Dat zou via een formele wet of algemene maatregel van bestuur (AMvB) moeten worden geregeld.
Blok onderkent dat de meldplicht op gespannen voet staat met de geheimhoudingsplicht. Volgens hem geeft EU-sanctieverordening 269/2014 in de huidige formulering zelfs voorrang aan die geheimhoudingsplicht. Om die reden heeft Nederland inmiddels al een verzoek neergelegd bij de Europese Commissie in Brussel om de verordening aan te passen. Lukt dat niet linksom, dan maar rechtsom, stelt Blok: ‘Mocht aanpassing van deze verordening weinig kansrijk lijken of lang gaan duren, dan beveel ik aan te onderzoeken of door aanpassing van wet- en regelgeving de meldplicht kan worden gecreëerd.’
Het toezicht op naleving van de meldplicht dient ook te worden geregeld, aldus Blok in zijn advies aan minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken. In het geval van de advocatuur zijn de lokale dekens belast met het toezicht, maar de naleving van
de sanctieregels (EU-verordeningen, Sanctiewet 1977, ministeriële regelingen) is niet vastgelegd, constateert hij. ‘Daarom beveel ik aan het toezicht op de aanbevolen meldplicht voor deze beroepsgroepen centraal vast te leggen. Dit zou voor de advocatuur, notarissen en accountants moeten gebeuren bij wet in formele zin.’
Het advies van Blok sluit in dat opzicht naadloos aan bij het plan van het ministerie van Justitie en Veiligheid om een Landelijk Toezichthouder in het leven te roepen. Minister Hoekstra heeft de Tweede Kamer laten weten dat hij de aanbevelingen van Blok onderschrijft.