Nieuwtjes, roddels en achterklap over bekende mensen; het is al decennia een verdienmodel. De klassieke bladen als Privé, Story en Weekend zijn inmiddels rechts ingehaald door juice-kanalen, die zich van God noch gebod iets aantrekken. Zolang het maar kijkers oplevert. Waar juice-kanalen, gevoed door spionnen en tipgevers, met smeuïge roddels de jacht hebben geopend op BN’ers, proberen die soms terug te slaan. BN’ers die juice-vloggers voor de rechter slepen. De ene keer omdat een roddelkoningin beweerde dat een BN’er illegale en gevaarlijke afslankpillen gebruikte, de andere keer om roddels over misbruik en mishandeling. Geen schandaal lijkt te groot en geen BN’er blijft gespaard. Lang dachten juice-vloggers, als doorgeefluik van roddels, aan onschuldige ‘burgerjournalistiek’ te doen. Dit blijkt een onjuiste opvatting.
Rechtbank Amsterdam oordeelde eind vorige maand dat vlogger Yvonne Coldeweijer van juice-kanaal Life of Yvonne wel degelijk een journalist is. Coldeweijer vond zichzelf geen journalist, want ja, dan dien je eigenlijk te voldoen aan journalistieke normen en waarden als hoor en wederhoor en het gebruik van meerdere bronnen. De rechtbank stelde dat van Coldeweijer niet mag worden verwacht dat ze met ‘sluitend bewijs’ komt voordat ze iets publiceert, maar ze dient wel ‘voldoende aannemelijk’ te maken dat ze ‘serieuze aanwijzingen’ heeft voor een beschuldiging met grote gevolgen.
Voor roddelkanalen gelden daarmee dezelfde regels als voor andere media. Ze hebben vrijheid van meningsuiting, maar moeten rekening houden met iemands eer, goede naam en privésituatie. Bij elke roddel moet hierdoor de afweging gemaakt worden of het nieuwtje zwaarder weegt dan iemands imago en privésituatie.
Als ik de juice-video’s bekijk, vermoed ik dat dit geen moeilijke afweging zal zijn voor het gros van de juice-vloggers; natúúrlijk is elk nieuwtje voor de gemiddelde juice-vlogger belangrijker dan het imago van een BN’er. Dát is toch juice? En ja, daarbij maakt dit type vlogger dankbaar gebruik van jurisprudentie waaruit blijkt dat de BN’er net iets meer te dulden heeft dan een gewone sterveling.
Als serieuze (onderzoeks)journalist zou ik mij niet per se vereerd voelen door deze uitbreiding van de beroepsgroep. Laat dit vonnis dan de aanleiding zijn om eindelijk het beroep van journalist in ons land wettelijk te beschermen, net als bij bijvoorbeeld advocaten, medici en rijschoolhouders. Dit vonnis heeft duidelijk gemaakt dat juice-kanalen ook vallen onder het journalistieke metier. Ook al moeten deze vloggers nu studeren op journalistieke normen en waarden, ze hebben per saldo toch winst behaald; zij mogen immers een beroep doen op het recht op bronbescherming dat journalisten genieten. Ongetwijfeld tot ergernis van de BN’er, want zonder bronbescherming zouden bronnen minder geneigd zijn om informatie te verstrekken. Ik denk dat we ons schrap kunnen zetten voor nóg meer juice in een nog juicier vorm.
