Dat blijkt uit de derde voortgangsrapportage die het CvT maandag naar minister Weerwind voor Rechtsbescherming heeft gestuurd. Volgens het CvT is sprake van voortschrijdend inzicht, gevoed door een eerdere brief van Weerwind aan de Tweede Kamer. Weerwind plaatste daarin vraagtekens bij de dubbelrol van dekens, die zowel toezichthouder als vertrouwenspersoon zijn.
Voor het scheiden van de twee rollen van de deken is veel te zeggen, meent het CvT, ‘zij het dat de huidige lokale inbedding van het toezicht voor bepaalde aspecten van het toezicht van waarde is en ook aan dat belang recht dient te worden gedaan’. Hoe die lokale inbedding vorm moet krijgen, zegt het Cvt niet. Volgens het college is dat een taak van de wetgever, die de verdeling van rollen en verantwoordelijkheden scherp dient te definiëren.
Voor de lokale dekens dient bij de landelijk toezichthouder geen rol meer te worden weggelegd, meent het CvT. Een landelijk toezichthouder met een professioneel voltijd bestuur is slagvaardiger, aldus het college. ‘Tevens ligt het voor de hand ook het feitelijke toezicht, alsmede de ondersteuning, landelijk te organiseren. Hierbij zal de intensiteit van het toezicht risicogestuurd moeten worden bepaald. Naar verwachting brengt deze risicosturing de landelijk toezichthouder ertoe in elk geval het toezicht op (advocaten bij) grote kantoren landelijk in te richten.’
De landelijk toezichthouder dient zowel afstand tot de politiek te bewaren als van de beroepsgroep zelf, schrijft het CvT. ‘Het gevaar van ‘verkleving’ (regulatory capture) is namelijk zo oud als de weg naar Rome en dient waar mogelijk te worden vermeden.’ Bij voorkeur is er in het landelijk toezichtorgaan ook ruimte voor ‘de blik van buiten’, voegt het college daaraan toe. ‘De kennis van de advocatuur is waardevol en noodzakelijk, maar kennis van en ervaring met toezicht is dat evenzeer.’
De Tweede Kamer praat deze week met minister Yeşilgöz van Justitie over de aanpak van georganiseerde misdaad en ondermijning. In dat debat speelt ook het toezicht op de advocatuur een rol, nadat vorig jaar bleek dat advocaat Youssef Taghi zich had laten inpakken door zijn gedetineerde neef. Die kwestie riep ook vragen op over de effectiviteit van het toezicht.
Eerder bleek ook al dat het ministerie van Justitie en Veiligheid aanstuurt op een andere inrichting van het toezicht. In die plannen krijgt de lokale deken vooral een herderlijke rol toebedeeld.
