1. Doe het zelf
Je cliënt denkt alles beter te weten, dus stuur je uiteindelijk zíjn tekst maar in als memorie van grieven. Ook de pleitnota is grotendeels van zijn hand. De stukken staan wel vol grieven, maar niet in de juridische zin van het woord. Na een signaal van de rechter dient de deken een bezwaar in. Hoe beoordeelt de tuchtrechter de klacht?
A. Ongegrond, want een advocaat is opdrachtnemer en moet de instructies van de cliënt opvolgen.
B. Gegrond, want je hebt de kernwaarde onafhankelijkheid geschonden.
C. Gegrond, want je had er niet bij gezegd dat de tekst van je cliënt kwam.
D. Ongegrond, want de cliënt heeft ervan geleerd.
2. Aardigheidje
Je cliënt is een veelpleger, hij zit in bewaring voor een kleine diefstal. Je geeft hem twee keer € 50. Later klaagt de cliënt dat je hem daarmee hebt willen overhalen om te blijven en de zaak voort te zetten. Volgens jouzelf ging het om een aardigheidje in het kader van klantenbinding. Wat zegt het Hof van Discipline?
A. Ook kleine bedragen aan een cliënt betalen, levert een schending op van de onafhankelijkheid en/of integriteit, de klacht is gegrond.
B. Je mag als advocaat tot € 200 aan cadeaus ontvangen en geven, dus de klacht is ongegrond.
C. € 100 betalen in het kader van klantenbinding, aan een cliënt met veel problemen en weinig middelen, dat mag in deze omstandigheden niet – de klacht is gegrond.
D. € 100 betalen in het kader van klantenbinding, aan een cliënt met veel problemen en weinig middelen, dat is in deze omstandigheden een win-winsituatie: ongegrond.
3. Anti-vax
Je gaat met je anti-vax cliënt (onder andere) mee naar een roc waar de GGD een bijeenkomst houdt om mensen aan te sporen zich tegen corona te laten vaccineren. Je bluft je naar binnen, deelt visitekaartjes uit, verheft je stem, spreekt van misdrijven tegen de menselijkheid, dreigt GGD’ers met aangifte. Wat zegt de tuchtrechter?
A. Het was op de rand, maar gezien de heftige maatschappelijke discussie die er gaande was, viel het net binnen de grenzen van wat een advocaat betaamt.
B. Activisme past een advocaat niet, dus de klacht is gegrond.
C. Je handelde als privépersoon en dit heeft niet het vertrouwen in de advocatuur geschaad.
D. Met bluf en dreiging heb je zeker bij de huidige ernstige polarisatie als advocaat te weinig onafhankelijkheid in acht genomen.
4. Leidradig
Je hebt als deken een klacht conform de ‘Leidraad dekenale klachtbehandeling’ aangepakt met verweer, re- en dupliek. Een reactie van klager op de dupliek laat je niet meer toe. Wel vraag je nog wat stukken op bij de advocaat, maar klager mag daarop niet reageren. Klager dient onder andere hierover een klacht in. De tuchtrechter verklaart die kennelijk ongegrond, omdat…
A. … je de nodige vrijheid hebt bij het inrichten van het onderzoek en niet altijd gelegenheid hoeft te geven voor een reactie.
B. … je als deken verplicht bent de procedure in de Leidraad te volgen, maar vrij bent bij de inrichting van het vervolg.
C. … je standpunt over de klacht door die laatste stukken niet veranderd was.
D. … je als deken in tuchtprocedures nooit een standpunt inneemt.
Je cliënt vraagt jou (arbeidsrechtadvocaat) om ‘feitenonderzoek’ te doen naar een melding van verkrachting in het bedrijf. Je ondervraagt de meldster onder andere over haar eigen alcoholgebruik, flirtgedrag, kleding en gedrag op feestjes. Op basis van jouw subjectieve rapport krijgt ze een ontslagbrief. Jíj krijgt een voorwaardelijke schorsing van twee weken omdat…
A. … je zelf een zedenonderzoek deed zonder enige deskundigheid en zonder de vrouw op je partijdigheid te wijzen.
B. … je als advocaat gezien de kernwaarde partijdigheid geen onderzoeken mag doen.
C. … je justitie had moeten inschakelen.
D. … je weliswaar als advocaat-onderzoeker kunt afzien van je partijdigheid, maar jij je daar in de feitelijke uitwerking niet aan hebt gehouden.
Je kantoorgenoot is naar een ander kantoor, maar zijn cliënte heeft de rekening niet betaald. Jij wilt gaan incasseren en stuurt je oud-kantoorgenoot het dossier – hij kent de zaak immers en zal de dagvaarding schrijven. Jouw kantoor heeft geen privacyverklaring of algemene voorwaarden die deze situatie dekken. De cliënte klaagt dat je een datalek hebt veroorzaakt. Is de klacht gegrond?
A. Ja, want het is inderdaad een datalek.
B. Ja, het is weliswaar geen datalek maar een verwerking van persoonsgegevens waarvoor je ook als advocaat toestemming had moeten vragen.
C. Nee, je had weliswaar toestemming voor deze gegevensverwerking nodig maar in dit geval is het niet ernstig genoeg voor een gegrondverklaring.
D. Nee, je had voor deze gegevensverwerking geen toestemming nodig omdat je oud-kantoorgenoot het dossier al kende.
7. Herrie
In een zaak op toevoeging heb je voor je cliënt een tijdelijke huurverlaging geregeld en een schikking weten te treffen: de woningverhuurder doet wat aan het kabaal van de garagedeuren, net onder het appartement van je cliënt. Maar je hebt vele mails met vragen van de cliënt niet beantwoord en je hebt hem ook niet verteld hoe je de zaak zou aanpakken. Ook blijken de maatregelen van de verhuurder onvoldoende te helpen. Ga je tuchtrechtelijk vrijuit?
A. Ja, want in een toevoegingszaak kun je niet álle vragen van je cliënt beantwoorden.
B. Nee, want je moet je cliënt te allen tijde op de hoogte houden van je aanpak van de zaak.
C. Ja, want je hebt zijn belang uiteindelijk goed gediend.
D. Nee, want de overlast is niet helemaal verholpen.
8. Schoolziek?
Als advocaat van de klaagster wier zaak ’s middags door het Hof van Discipline zal worden behandeld, mail je ’s morgens vroeg dat je schoonmaakster corona heeft en dat jezelf met hoofd- en keelpijn wakker bent geworden. Je vraagt uitstel, maar zegt erbij dat als de zitting toch doorgaat je aanwezig zult zijn. Nadat de voorzitter van het hof een behandeling per Skype heeft voorgesteld, meld je je ziek wegens verslechtering van je toestand. De voorzitter zet de zaak als Skype-zitting door en zegt dat jij je aantekeningen kunt inzenden. Zal je wraking slagen?
A. Nee, want de ziekmelding heb je niet met een medische verklaring onderbouwd.
B. Nee, want je had een kantoorgenoot kunnen sturen.
C. Ja, want de voorzitter neemt je ziekmelding zomaar niet serieus.
D. Nee, want de belangen van je cliënt zijn in dit geval met aantekeningen voldoende gediend.
9. Ieder uur een ongewenst appje
Je had een relatie met een getrouwde vrouw, maar zij maakt het uit. Je zoekt haar herhaaldelijk op, thuis en op de tennisbaan. Je stuurt haar vierduizend appjes in een halfjaar en dreigt naaktfoto’s van haar aan haar man te sturen. Bovendien bestuurde je tijdens de avondklok een auto, in aangeschoten toestand. Voor beide feiten word je strafrechtelijk vervolgd. Zit je ook tuchtrechtelijk in de problemen?
A. Nee, het gaat steeds om privégedragingen.
B. Nee, tenminste als je blijk geeft van het ontoelaatbare van je gedrag.
C. Ja, omdat je deels in het openbaar over de schreef ging, heb je het vertrouwen in de advocatuur geschaad.
D. Ja, strafbare feiten hebben altíjd een link met de praktijkuitoefening.
Een man, afgestudeerd jurist, wil een advocaat aansprakelijk stellen die ook volgens de tuchtrechter in een familierechtelijke zaak de afspraken over de aanpak onvoldoende had vastgelegd. Vijf advocaten weigerden, daarom vraagt de man jou, de deken, om een advocaat aan te wijzen. Dat doe je niet, omdat aanwijzing alleen verplicht is bij voorgeschreven of noodzakelijke rechtsbijstand. Volgt het Hof van Discipline jou in je beslissing?
A. Ja, voor aansprakelijkstelling heb je geen advocaat nodig.
B. Nee, uiteindelijk kan het gaan om een civiele procedure met verplichte procesvertegenwoordiging.
C. Ja, als vijf advocaten hebben geweigerd, heeft de procedure geen redelijke kans van slagen.
D. Ja, de man kan als afgestudeerd jurist zelf de aansprakelijkstelling doen.
11. Niet weggaan!
‘Boetebeding. Als u voortijdig de incasso-opdracht intrekt die u ons hebt gegeven, brengen we een incassoprovisie in rekening van 15% over de eerste € 25.000 van de hoofdsom van de incassovordering en 5% over het meerdere ervan.’
Is deze algemene voorwaarde van het incasso-advocatenkantoor tuchtrechtelijk geoorloofd?
A. Nee, een cliënt moet zonder sanctie van advocaat kunnen wisselen.
B. Ja, voor verrichte arbeid moet worden betaald.
C. Nee, een advocaat mag geen percentages van een vordering in rekening brengen.
D. Ja, want voor incasso-advocaten is no cure no pay toegestaan.
12. Smaad en smaad
Je treedt op voor een BN’er en vordert met succes rectificatie en schadevergoeding voor het mediabericht dat ze in april een zelfmoordpoging zou hebben gedaan. Drie jaar later sta je een huurder bij die een huurconflict met dezelfde BN’er heeft. Daarbij gebruik je onder andere het argument dat de BN’er in februari van dat ene jaar een zelfmoordpoging heeft gedaan. Kan dat, tuchtrechtelijk gezien?
A. Ja, nu het in de twee zaken om andere belangen gaat, is er geen sprake van tegenstrijdig belang.
B. Nee, je moet alert zijn op mogelijke spanning tussen je optreden in beide zaken.
C. Ja, een BN’er moet rekening houden met wisselende publiciteit.
D. Nee, je mag in beginsel niet binnen drie jaar tegen je voormalige cliënt optreden.
13. Vogel gevlogen
De echtgenote van een gefailleerde in Nederland heeft op een Marokkaanse bankrekening nog € 30.000 staan. De Marokkaanse wet verbiedt dat het wordt overgemaakt naar een Nederlandse rekening. Als curator spreek jij met de echtgenoten af dat een man in Marokko het geld krijgt, die daarna € 27.000 (€ 3.000 voor de hulp) van zijn Nederlandse bankrekening aan de boedel zal overmaken. De ontvanger verdwijnt even later helaas spoorloos. Heb je een probleem bij de tuchtrechter?
A. Nee, je hebt geen enkele wet, rechtsregel of gedragsregel overtreden.
B. Ja, je hebt de oplichting mogelijk gemaakt met jouw idee en de informatie die je verschafte.
C. Nee, je bent met dat idee opgekomen voor de boedel en de belangen van de schuldeisers.
D. Ja, met jouw idee heb je bevorderd dat de wetgeving van een bevriend land wordt omzeild.
14. Niet geheim
Je bent eenpitter, en je dochter werkt voor jou geregeld als juridisch medewerkster. Haar mobiele nummer, dat ze voornamelijk privé gebruikt, registreer jij als geheimhoudernummer. Fout?
A. Ja, familieleden mogen geen geheimhoudernummers krijgen.
B. Nee, de dochter werkt voor het advocatenkantoor.
C. Ja, want je hebt geen toezicht op hoe zij haar telefoon gebruikt.
D. Nee, jij mag bepalen wie een geheimhoudernummer krijgt.
Als advocaat roep je voortdurend dat de jeugdzorg zich op foute gegevens baseert en dat de rechtspraak dat meestal slikt – en daarmee medeplichtig is aan kinderontvoering. Je bent niet gespecialiseerd in jeugdrecht. Met een wrakingsverzoek probeer je een zaak verwezen te krijgen naar een andere rechtbank. Kan de deken je uit het jeugdrecht halen?
A. Ja, door de tunnelvisie ben je niet meer onafhankelijk.
B. Nee, zolang niet is gebleken dat je de zaken van cliënten niet goed doet, heb je op grond van artikel 6 EVRM veel ruimte voor scherpe kritiek.
C. Ja, je hebt geen eerbied voor de rechterlijke macht en bent niet gespecialiseerd.
D. Nee, bij weinig eerbied voor de rechterlijke macht is schorsing uit die praktijk een te zware maatregel.
Antwoorden
Dit zijn de beste antwoorden.
1. B 2. C (link) 3. D 4. A 5. A 6. C (link) 7. B (link) 8. C 9. C 10. B 11. A 12. B (link) 13. C 14. C 15. D (link)
Voor de nuance, zie de uitspraken op tuchtrecht.nl. Elf of meer goed? Gefeliciteerd, u vindt de weg wel in het tuchtrecht. Minder dan elf? U dreigt over de rand te vallen. Lees dan vooral de Kroniek tuchtrecht in het Advocatenblad van juni 2022.
