De Tweede Kamerfractie van de VVD wil dat minister Weerwind (rechtsbescherming) per direct een maximum stelt aan het aantal advocaten dat een zware crimineel in de arm mag nemen. Gedetineerden die in een EBI of AIT verblijven mogen door niet meer dan twee advocaten worden bijgestaan, aldus de liberalen.
VVD-Kamerlid Ulysse Ellian diende daartoe donderdag een motie in tijdens een kort debat met Weerwind. Volgens Ellian brengt momenteel ‘een veelheid aan advocaten’ bezoek aan gedetineerden in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught en in Afdelingen Intensief Toezicht (AIT) in andere gevangenissen. Hij doelt daarmee specifiek op Ridouan Taghi en op ‘criminele kopstukken uit diverse criminele samenwerkingsverbanden’. De angst bestaat dat sommige advocaten optreden als boodschapper, een feit waarvan voormalig advocaat Youssef Taghi wordt verdacht.
Ellian wijst er in zijn motie op dat het Europese Hof voor de Rechten van de Mens heefdt geoordeeld dat het recht op het kiezen van een eigen advocaat niet absoluut is en beperkt mag worden in het belang van de rechtspleging. Een maximum van twee advocaten voor straf- en daaraan gerelateerde zaken zoals detentie doet geen afbreuk aan het recht op rechtsbijstand of het recht op vrije advocaatkeuze, stelt hij.
Volgens Ellian kan het maximum worden opgenomen in de gedragsregels van de NOvA en de huisregels van penitentiaire Inrichtingen. Mocht een gedetineerden een advocaat op een ander rechtsgebied nodig hebben, dan kan dat na een gemotiveerd verzoek aan de orde van advocaten worden toegestaan, stelt hij. Hij zegt er daarnaast ook geen moeite mee te hebben als een strafadvocaat zich op zitting door een kantoorgenoot laat bijstaan.
Te dun
Minister Weerwind zei donderdag dat ook hij het risico onderkent dat een crimineel via een advocaat een communicatiekanaal met de buitenwereld opbouwt. Maar hij vindt het ‘te mager en te dun’ om het maximum vast te leggen in huisregels of gedragsregels. Die zijn immers niet bindend, aldus de minister.
Weerwind geeft er de voorkeur aan een en ander te wettelijk regelen in de Penitentiaire beginselenwet. Daarvoor verwacht hij begin 2023 met een voorstel te komen. De Tweede Kamer stemt komende dinsdag over de motie van Ellian.