Extinction Rebellion is allang geen groep meer van opgewonden studenten, maar uitgegroeid tot een maatschappelijk breedgedragen protestorganisatie om de klimaatcrisis een halt toe te roepen. Extinction Rebellion protesteert op vreedzame wijze en voelt zich gesteund door de geleefde kennis van inheemse volken en consensus in de wetenschap. Daarnaast heeft de beweging een duidelijke, volgens sommigen, radicale visie op een politiek-ideologische maatschappelijke omwenteling. Daarbij moet een einde komen aan onrechtvaardigheid, racisme en ongelijkheid door bepaalde structuren van geprivilegieerde groepen te doorbreken. Tenslotte moet het kapitalisme op de schop en worden omgevormd naar een meer gerechtvaardigde, eerlijke verdeling van grondstof en opbrengst.
De rol van advocaten in grote sociaal-economische revolutionaire omwentelingen in de wereldgeschiedenis is fascinerend. Vaak onderschat spelen topadvocaten een dempende of, naar mate hun activisme toeneemt, een escalerende rol. Denk eens aan Maximilien de Robespierre, een briljante advocaat in het revolutionaire Frankrijk met een enorm maatschappelijk engagement. In 1789 schreef hij een verhandeling waarin hij het politieke, economische en sociale systeem bekritiseerde en opnieuw opbouwde.
Overbekend is het verhaal van het geweldloze verzet van Mahatma Gandhi tegen het Britse regime in India. Als advocaat realiseerde hij zich dat zijn invloed beperkt was. Hij koos voor de tactiek van geweldloos verzet via burgerlijke ongehoorzaamheid. Toch eindigde zijn geweldloze verzet in een (burger)oorlog tussen Pakistan en India.
Of wat te denken van Fidel Castro, gepromoveerd jurist en gevierd advocaat. Zijn maatschappelijk engagement richtte zich tegen het sociaal-economisch onderdrukkende Batista-regime. Van topadvocaat, via guerrillaleider naar president van de Cuba. Helaas geen democraat.
Misschien is Nelson Mandela wel het beste voorbeeld van een jonge advocaat die een revolutionaire sociaal-maatschappelijke omwenteling bewerkstelligde. Hij werd gearresteerd, geïnterneerd, overwon de apartheid en werd uiteindelijk president van de Zuid-Afrikaanse democratie.
De arrestatie van Ficq wekte ambivalente gevoelens. Een arrestatie omwille van de klimaaturgentie is verdedigbaar. Maar de vraag is hoe Ficq staat in de politiek-ideologische agenda van Extinction Rebellion. Misschien biedt een oude uitspraak van de Duitse journalist Sebastian Haffner inzicht: ‘Een revolutionaire beweging die begint in de strafkamer, zal onvermijdelijk ook eindigen in de strafkamer.’