Onder het motto Samen op weg naar een toekomstig stelsel voor gesubsidieerde rechtsbijstand organiseerde het ministerie van Justitie en Veiligheid daar een ‘werkconferentie’, met als titel Rechtsbijstand bij de tijd.
Enkele honderden mensen, zowel advocaten, sociaal raadslieden, mediators, ambtenaren als medewerkers van het Juridisch Loket, bezochten de conferentie. De stelselvernieuwing gesubsidieerde rechtsbijstand is eind 2018 ingezet door VVD-minister Sander Dekker en wordt formeel in 2026 beëindigd. Halverwege de rit zijn nagenoeg alle beoogde veranderingen alweer losgelaten. Weerwind onderstreepte donderdag niettemin dat hij de vernieuwing van het stelsel niet overboord heeft gegooid. In reactie op de kindertoeslagenaffaire is de visie bijgesteld en varen we op onderdelen een andere koers, aldus de D66-minister.
Nieuwe werkelijkheid
Mirjam Horstman, programmamanager stelselvernieuwing bij Justitie en Veiligheid, bevestigde dat er nu sprake is van ‘een nieuwe werkelijkheid’, maar dat de uitgangspunten van destijds nog overeind staan: de kwetsbare burger rechtstoegang bieden.
Niet iedereen in Nederland heeft echter toegang tot het recht, aldus Weerwind. Reden waarom in zijn ogen het belang van de sociale advocatuur groter is dan ooit. Om de sector te ondersteunen heeft hij de subsidieregeling voor de beroepsopleiding verlengd en de kilometervergoeding verhoogd. ‘Maar we zijn er nog lang niet, de weg is lang en hobbelig.’
Ook de commerciële kantoren dienen een bijdrage te leveren aan de sociale advocatuur, herhaalde Weerwind maar eens. Hij benadrukte dat de bijdrage uit die hoek ‘geen eendagsvlieg’ mag zijn, maar dat hij streeft naar ‘vasthoudende en duurzame afspraken’.
Estafette
Sanne van Oers, lid van de algemene raad van de NOvA, vergeleek de rechtzoekende burger met een atleet die een atletiekstadion binnenkomt en geen idee heeft wat hem te wachten staat. ‘Waar is de start, waar is de finish? Wat zijn de spelregels? Is het een hordenloop of een estafette? Moet ik het alleen doen of samen met anderen?’
Juridische professionals hebben de opdracht het estafettestokje op een goede manier aan elkaar door te geven, aldus Van Oers. ‘De overheid moet zorgen voor een strakke baan, zonder hordes, zodat wij ons werk kunnen doen.’
Ze vroeg Weerwind blijvend te investeren in het stelsel zodat de rechtzoekende ook over twintig jaar rechtsbescherming geniet en toegang heeft tot het stelsel.
