In Nederland zijn slachtoffers die in hoger beroep of cassatie willen tegen een beslissing van de strafrechter nu nog afhankelijk van het OM. Dat is ook het geval als de beslissing van de strafrechter rechtstreeks raakt aan de rechten van het slachtoffer. ‘Dit leidt feitelijk tot een schending van het recht van slachtoffers op toegang tot de rechter’, aldus de Europese Commissie.
Het voorstel geldt volgens de Commissie ten aanzien van beslissingen over de rechten van slachtoffers, zoals het recht op speciale beschermingsmaatregelen voor slachtoffers met specifieke behoeften of het recht op vertolking tijdens de zitting. De lidstaten moeten ervoor zorgen ‘dat slachtoffers deze beslissingen kunnen aanvechten, onafhankelijk van hun status in de strafprocedure’.
Schadevergoeding bij strafrechter
Daarnaast wil de Europese Commissie dat slachtoffers hun schade eenvoudiger kunnen verhalen. In de herziene richtlijn wordt daarom ‘voorgesteld om slachtoffers enkel in de loop van de strafprocedure het recht te geven op een beslissing over schadevergoeding door de dader.’ Nu schuiven strafrechters de schadevergoedingscomponent in de strafzaak soms door naar de civiele rechter als deze als te complex wordt gezien. Dat is als het aan de Europese Commissie ligt voortaan niet langer mogelijk.
Het voorstel voor herziening volgt na evaluatie van de huidige Slachtofferrichtlijn, die sinds 2012 van kracht is. De herziene richtlijn moet nog goedgekeurd worden door de Raad van de Europese Unie en het Europees Parlement. De eventuele invoering van de nieuwe wetgeving in Nederland laat naar verwachting nog jaren op zich wachten.