Op 28 augustus werd Claudia González Orellana na een huiszoeking gearresteerd, op verdenking van ‘misbruik van bevoegdheid’. In mei nam ze in Nederland nog de Lawyers for Lawyers Award 2023 in ontvangst voor haar werk als mensenrechtenadvocaat in het door corruptie geplaagde Guatemala.
In het Advocatenblad vertelde González Orellana toen hoe vanaf 2019 criminele netwerken hadden gezorgd voor benoeming van corrupte rechters en topfunctionarissen op belangrijke posten. Juristen die zich hadden ingezet tegen corruptie en straffeloosheid kwamen onder vuur te liggen. González werd advocaat van juristen uit een inmiddels door de autoriteiten ontbonden anti-corruptie-samenwerkingsverband.
Iedereen bang
Ze vertelde hierover: ‘Binnen een maand werden zeven openbaar aanklagers uit ons samenwerkingsverband gearresteerd. (…) Ik hoorde dat er een arrestatiebevel tegen mij lag. Maar ik kan niet stoppen. De mensen die vastzitten waren mijn collega’s, goede mensen. En niemand anders wil het doen, iedereen is bang.’
Dat ook González nu ook wordt vervolgd is zeer verontrustend, maar komt voor betrokkenen niet als een schok, zegt Dan Saxon, universitair docent aan de faculteit Governance and Global Affairs bij het Leiden University College. Saxon was vanaf 1990 drie jaar in Guatemala om jonge juristen te ondersteunen bij het opzetten van een mensenrechtenkantoor. Daar leerde hij González kennen, die er als secretaresse werkte terwijl ze in de avonduren rechten studeerde.
Begrafenis
Saxon: ‘We werkten drie jaar intensief samen en zijn altijd bevriend gebleven. Ik heb haar afgelopen zaterdag even gesproken, omdat ze een dag verlof had om bij haar moeders begrafenis te zijn. Ze was er mentaal redelijk goed aan toe, zou ik zeggen, en gemotiveerd om zich tegen de aanklacht te verdedigen. En ze sprak haar grote waardering uit voor wat mensen en organisaties zoals Lawyers for Lawyers doen om haar zaak onder de aandacht te brengen.’
Zou de L4L-prijs ook een reden kunnen zijn dat ze in de aandacht van de autoriteiten kwam te staan? ‘Nee, dat heeft er niets mee te maken. Ze wordt vervolgd omdat ze als een van de weinigen zo dapper was om haar collega’s bij te staan,’ aldus Saxon.
Op 14 september stond er een zitting gepland waarna zou worden beslist over vrijlating op borgtocht. Dat besluit is inmiddels echter uitgesteld, zodat de advocaat in hechtenis blijft.
Op 5 september bracht Lawyers for Lawyers samen met International Observatory for Lawyers in Danger en met steun van 27 andere organisaties een verklaring uit, waarin Guatemala wordt opgeroepen González onmiddellijk vrij te laten en haar een eerlijk proces te geven.