Het demissionaire kabinet zegt in 2024 voor alles te willen werken aan een sterke, democratische rechtsstaat, met veel aandacht voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Ook de versterking van het toegang tot het recht staat hoog op de prioriteitenlijst, staat te lezen in de justitiebegroting. ‘In 2024 doen we dat onder andere door het verlagen van griffierechten en door het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand te vernieuwen. Dit betekent ook het voorkomen van onnodige juridische procedures van de overheid tegen burgers en versterking van de sociale advocatuur.’
De beoogde vernieuwing van het stelsel loopt al sinds 2018 en is door de huidige minister voor Rechtsbescherming (Weerwind) flink bijgestuurd. Dit jaar wordt de evaluatie van de diverse pilots opgeleverd die de afgelopen jaren zijn gehouden. Het ministerie wil in 2024 de succesvolle pilots opnemen in het nieuwe stelsel, dat in 2025 zijn definitieve vorm moet krijgen. Doel is uiteindelijk ‘een vernieuwd stelsel dat laagdrempelig is en vroegtijdig de juiste oplossingen voor problemen biedt, onnodige procedures tussen burgers en overheid voorkomt, en daarmee het vertrouwen van burgers in de overheid versterkt, en de kwaliteit van rechtsbijstand met adequate vergoedingen daarvoor bevordert’.
Het ministerie verwacht dat volgend jaar het aantal toevoegingen bij straf- en asielzaken stijgt. In andere rechtsgebieden zal het aantal zaken ook toenemen, als gevolg van de verlaging van de griffierechten, en daarmee ook het beroep op
gesubsidieerde rechtsbijstand. Voor 2024 is ruim 619 miljoen gereserveerd, tegenover bijna 590 miljoen dit jaar. In 2022 vergden toevoegingen een bedrag van 525 miljoen euro.
Beveiliging
Volgend jaar gaat er ook extra geld naar de bewaking en beveiliging van ‘hoeders van de rechtsstaat’, zoals advocaten en journalisten. Concreet gaat het om een structurele verhoging van 112 miljoen euro. Voor jeugdbescherming wordt structureel 50 miljoen extra uitgetrokken. Het kabinet stelt verder ruim vier miljard euro beschikbaar om de instroom van asielzoekers ‘beter te beheersen, doorstroom te stimuleren en uitstroom sneller te realiseren’.