Het AI‑recht als vakgebied bestaat officieel nog niet, maar dat is slechts een kwestie van tijd, voorspelt Anton Ekker. De 47-jarige advocaat op het gebied van Digital Rights en AI vergelijkt het met het privacyrecht. ‘Toen ik afstudeerde in 2000 hadden we wel de Wet bescherming persoonsgegevens, maar in de advocatuur werd dat nog niet echt serieus genomen. Leuk voor erbij, maar je draaide niet een hele praktijk op het privacyrecht. Dat is nu wel anders.’ Hij verwacht dat het met AI ook zo gaat. ‘Het aanbod volgt de vraag. Na de komst van de AVG kwamen er steeds meer privacyadvocaten. Dat zal rondom dit thema ook gebeuren.’
Wat Ekker betreft, wordt het kunstmatige intelligentierecht spoedig toegevoegd aan de lijst van rechtsgebieden van de NOvA. ‘Het is een rechtsgebied in wording. Als de AI Act binnenkort in werking treedt, kun je spreken van een zelfstandig rechtsgebied.’ Advocaten die zich inschrijven op het AI‑recht moeten daar dan ook opleidingen over volgen. Ekker verwacht dat dat geen problemen zal opleveren. ‘Opleidingen in het veld van AI en recht schieten op het moment als paddenstoelen uit de grond.’
AI-praktijk
Shima Abbady (29) voert al enkele jaren een ‘AI‑praktijk’. Ze is sinds zeven jaar advocaat AI & Data bij Bird & Bird in Den Haag. Daarnaast promoveert ze op AI‑regulering, op het snijvlak van recht en filosofie aan de ‘iHub’ van de Radboud Universiteit Nijmegen. Sinds een jaar of drie richt ze zich grotendeels op AI – zeldzaam voor het Nederlandse advocatenlandschap, aldus Abbady. ‘Bird & Bird is van origine een techkantoor, dus we deden altijd al veel op dat vlak. We hebben grote internationale bedrijven in de techsector als cliënt. Zelf houd ik me met AI bezig vanaf het moment dat het relevanter begon te worden voor de rechtspraktijk. Daarom ben ik ook gaan promoveren op het gebied van AI, in de hoop op symbiose met mijn praktijk.’
Abbady volgt de ontwikkelingen op het terrein van de AI Act op de voet. Ze verwacht dat (als zich geen obstakels in het formele goedkeuringsproces voordoen) er halverwege 2024 een definitieve versie van de AI Act ligt, die vervolgens gefaseerd in werking treedt. ‘Er is op dit moment nog weinig zekerheid, maar het is mogelijk dat de verordening al eind dit jaar of begin volgend jaar van kracht wordt voor de categorie verboden applicaties en medio volgend jaar voor general purpose AI. De meeste overige regels, waaronder die voor de hoog risicocategorie AI die op dit moment niet onder EU-productveiligheidswetgeving valt, gelden in dat geval vermoedelijk vanaf medio 2026. De regels voor de hoog risicosectoren die nu al moeten voldoen aan Europese productveiligheidswetgeving volgen waarschijnlijk rond 2027.’
