Binnen jeugdbeschermingszaken ervaren ouders een gebrek aan procedurele rechtvaardigheid, bleek vorig jaar uit het door jeugdrechters opgestelde reflectierapport ‘Recht doen aan kinderen en ouders’. Zij voelen zich onvoldoende geïnformeerd en niet gehoord en serieus genomen.
‘Groot probleem in de procedure rondom bijvoorbeeld uithuisplaatsingen is dat de Raad voor de Kinderbescherming, de gecertificeerde instelling voor jeugdbescherming (GI) en de Raad voor de Rechtspraak met elkaar communiceren via een apart digitaal kanaal (CORV),’ zegt Vledder. ‘Deze berichten ontvangen advocaten en ouders niet. Gevolg is dat beschikkingen direct in te zien zijn in het digitale portaal, terwijl het diezelfde dag per post naar de advocaat wordt verstuurd. Als je pech hebt weten ouders pas dagen later welke beslissing over hun kind is genomen. In de tussentijd kan jeugdbescherming al actie ondernemen bij bijvoorbeeld een uithuisplaatsing. Dat is onacceptabel en tegen de wet.’
Landelijke uitrol
De Rechtspraak erkent het probleem en is daarom in juni 2023 gestart met de pilot Digitale Toegang Jeugdbeschermingszaken bij de rechtbank Gelderland. Advocaten in jeugdbeschermingszaken hebben sindsdien de mogelijkheid om zich digitaal aan te melden in een lopende zaak. Zo kunnen zij digitaal stukken indienen en inzage krijgen in de ingediende stukken van alle procesdeelnemers. Ook rechtbankcommunicatie en de uitspraak worden digitaal verstrekt aan degene die zich digitaal hebben aangemeld in een lopende zaak.
Volgens de Rechtspraak loopt de pilot op wat administratieve hobbels na naar behoren. De rechtbanken Amsterdam, Midden-Nederland, Limburg en Oost-Brabant zijn de volgenden die de werkwijze overnemen. De bedoeling is om de pilot in drie tranches landelijk uit te rollen, aldus de Rechtspraak. De eerste staat nu gepland voor eind april. De andere rechtbanken zullen, als de pilot als succesvol wordt geëvalueerd, later dit jaar ook gefaseerd advocaten toelaten.
Zivver
Ook Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, en Ellen van Kalveen, voorzitter van de Landelijke expertgroep jeugdrechters, hebben maandag in een gesprek met Vledder aangegeven dat er snel iets aan het probleem moet worden gedaan. Zij spraken de verwachting uit dat landelijk vanaf juli 2024 beschikkingen gelijktijdig aan advocatuur en Raad/Jeugdbescherming zullen worden verzonden.
Bij het Landelijk Overleg Familierechters op 8 maart zal voorgesteld worden om tot die tijd de beschikkingen via Zivver aan advocaten te versturen, zodat gelijktijdige ontvangst wordt verzekerd. Vledder is blij met dit ‘noodverband’. ‘Het lost natuurlijk niet de procedurele onrechtvaardigheid op die ouders ervaren in jeugdrechtzaken, maar het is wel een stap voorwaarts. Ik heb van de balie Noord-Nederland begrepen dat de rechtbank Noord-Nederland deze werkwijze in ieder geval al gaat toepassen. Hopelijk nemen de andere gerechten dit over.’
