Het besluit om tot een nieuw systeem te komen, ging niet zonder slag of stoot. Met name de CvA-leden uit Gelderland hebben grote moeite met de nieuwe aanpak en stemden uiteindelijk ook tegen. Een ruime meerderheid bleek echter voorstander van een verdere differentiatie.
Het huidige systeem van twee inkomenscategorieën wordt vervangen door een systeem met vijf staffels. De eerste categorie telt advocaten met een inkomen tot veertigduizend euro. Elke volgende categorie stijgt steeds met veertig mille. De hoogste categorie is voor advocaten met een inkomen van meer dan 120 duizend euro.
Belangrijk struikelblok voor de tegenstemmers is de wijze waarop wordt bepaald hoe de categorie-indeling tot stand komt. De NOvA gaat uit van het verzamelinkomen zoals dat wordt vastgesteld door de Belastingdienst. De fractie Gelderland vindt dat een verkeerde maatstaf, omdat het verzamelinkomen sterk kan worden beïnvloed door neveninkomsten, onder meer uit box 3. De meerderheid vindt dat geen bezwaar, ook omdat het verzamelinkomen zonder veel moeite kan worden opgevraagd bij de fiscus.
Hoe hoog de financiële bijdrage voor 2025 gaat zijn, is vooralsnog onbekend. De NOvA wil eerst weten hoeveel advocaten elke categorie gaat tellen en pas daarna de rekensom maken. De totale NOvA-begroting voor volgend jaar beslaat ruim achttien miljoen euro. De bedoeling is om de hoogte van de financiële bijdrage volgend voorjaar vast te stellen.
Algemeen deken Jeroen Soeteman benadrukte woensdag dat het nieuwe stelsel met name bedoeld is om ‘de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen’. Met het nieuwe systeem kunnen sociaal advocaten worden ontzien ten opzichte van veelverdieners.
Indeling in categorieën wordt gebaseerd op het vertrouwensbeginsel, aldus Soeteman. Niet de NOvA, maar de advocaat zelf bepaalt in welke categorie hij belandt. Controle vindt achteraf plaats, aan de hand van steekproeven. ‘We stellen maar één vraag. We willen niet weten hoe hoog het verzamelinkomen is, alleen maar tot welke categorie iemand behoort.’
Soeteman gaf woensdag na enig aandringen wel een indicatie van de hoogte van de toekomstige financiële bijdrage. Voor de laagste categorie zou het om een bedrag van 250 euro kunnen gaan, voor de hoogste categorie om tweeduizend euro. De algemeen deken hield daarbij nadrukkelijk een slag om de arm.