De regionale verschillen zijn groot. In zeven van de elf arrondissementen is het aantal advocaten de afgelopen tien jaar gedaald. Hoewel landelijk het aantal advocaten per duizend inwoners stabiel blijft (ongeveer een), zijn er grote verschillen tussen de arrondissementen. Amsterdam spant de kroon met bijna zes advocaten per duizend inwoners, Den Haag en Rotterdam liggen rond het gemiddelde. Rechtzoekenden in Noord-Holland, Noord-Nederland en Overijssel moeten het met een halve advocaat per duizend inwoners doen. In vergelijking met andere Europese landen telt Nederland relatief weinig advocaten. Met 102 advocaten per honderdduizend inwoners ligt Nederland ver onder het Europese gemiddelde van 180.
In 2024 werden 1.081 nieuwe advocaten beëdigd, waarvan 59 procent vrouw en 41 procent man. Amsterdam kende met 480 nieuwe advocaten de meeste beëdigingen, Overijssel met 28 de minste. In 2024 is het aantal advocaat-stagiairs voor het eerst boven de 1.100 uitgekomen. In de twee cohorten van maart en september zijn in totaal 1.103 advocaat-stagiairs gestart, een toename van ruim drie procent ten opzichte van 2023.
Verdeling man-vrouw
Het aandeel vrouwelijke advocaten in de totale beroepsgroep stijgt gestaag en nadert met 47 procent een evenredige verdeling. Opvallend is dat vrouwelijke advocaten de overhand hebben in de jongere leeftijdscategorieën, terwijl vanaf veertig jaar juist meer mannen de balie bevolken. Een advocaat in Nederland is gemiddeld 43 jaar oud. Mannelijke advocaten zijn gemiddeld zes jaar ouder (45,7 jaar) dan hun vrouwelijke collega’s (39,9 jaar). Sinds 2014 is de gemiddelde leeftijd van mannelijke advocaten licht gestegen van 44,2 naar 45,7 jaar. Bij vrouwelijke advocaten is de stijging in deze periode iets groter: van 38 naar 39,9 jaar.
Het rechtsgebied met de meeste registraties (2.597) in het rechtsgebiedenregister
van de NOvA is arbeidsrecht. Daarna komen personen- en familierecht, ondernemingsrecht, algemene praktijk en strafrecht, met alle meer dan tweeduizend registraties. De rechtsgebieden met de minste – enkele tientallen – registraties zijn onderwijsrecht, onteigeningsrecht en sportrecht. In sommige arrondissementen zijn
bepaalde hoofdrechtsgebieden niet vertegenwoordigd. Voorbeelden hiervan zijn
agrarisch recht in Limburg, transport- en handelsrecht in Gelderland en verzekeringsrecht in Noord-Holland. In zulke gevallen moeten rechtzoekenden dus
uitwijken naar andere arrondissementen.
Sociale advocatuur
De sociale advocatuur kampt met een uitstroom. Nog geen kwart (23 procent) van alle advocaten is werkzaam in de sociale advocatuur. Hierbij is de grens van minimaal tien toevoegingen aangehouden. Ten opzichte van vijf jaar geleden betreft de krimp negen procent. Dat komt neer op een gemiddelde afname van bijna twee procent per jaar. Hoewel de meeste sociaal advocaten in Amsterdam werken (700), zijn in Limburg relatief gezien de meeste advocaten op toevoegingsbasis actief (45 procent). In absolute aantallen heeft Overijssel de minste sociaal advocaten (190).
In sommige rechtsgebieden is sprake van een vergrijzende advocatenpopulatie, terwijl er tegelijk weinig jonge aanwas is. Zoals in het asiel- en vluchtelingenrecht, waar 31 procent van de advocaten zestig plus is en maar een advocaat onder de dertig jaar. Dat is volgens de NOvA een mogelijke indicatie voor toekomstige tekorten. Nu al zijn er in sommige arrondissementen geen advocaten die zijn gespecialiseerd in bepaalde rechtsgebieden. Een voorbeeld is het rechtsgebied onteigeningsrecht, waarvoor rechtzoekenden in vijf arrondissementen moeten uitwijken naar een gespecialiseerde advocaat buiten de eigen regio.
Schrappingen
Opvallend is de stijging van het aantal tuchtrechtelijke maatregelen. In 2024 werden dertien advocaten van het tableau geschrapt, een forse stijging van 44 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De uitstroom uit de advocatuur wordt grotendeels veroorzaakt door vrijwillige uitschrijvingen (1.040 advocaten), bijvoorbeeld vanwege pensioen of een carrière buiten de advocatuur. Ook het aantal onvoorwaardelijk geschorste advocaten is sterk gestegen (68 procent) in vergelijking met het jaar ervoor.
Het aantal advocatenkantoren is in 2024 met bijna een procent gedaald naar 5.490. Veruit de meeste kantoren (3.297) zijn eenpitters. De grootste afname (bijna zes procent) was te zien bij kantoren met drie tot vier advocaten, terwijl het aantal middelgrote kantoren (33-64 advocaten) juist met zes procent groeide. De meeste advocaten (6.336), ruim een derde van de balie, werken bij kleine kantoren met twee tot acht advocaten.
Lees hier het volledige rapport.