Een veelgehoorde klacht onder sociaal advocaten is dat ze doorgaans (veel) meer uren maken dan ze vergoed krijgen. De Commissie-Van der Meer bevestigt dat beeld, zich baserend op tijdbestedingsonderzoek door bureau Cebeon. In het vorige onderzoek werd de tijdsbesteding vastgesteld op basis van zaken uit 2014 tot en met 2016. Dat leidde pas in 2022 tot aanpassing van de puntentoekenning. Feitelijk zijn de huidige puntenaantallen geënt op de tijdsbesteding anno 2016.
Inmiddels kost circa twee derde van alle toevoegingszaken meer tijd dan tien jaar geleden. Om dat recht te trekken, moet de puntentoekenning volgens de commissie gemiddeld met tien procent omhoog (zie tabel). Arbeidszaken en huurrechtzaken verdienen zelfs vijf respectievelijk drie punten extra. (De tekst gaat verder onder de tabel.)
Ook voor zogeheten niet-standaardzaken is een inhaalslag nodig. Bij complexe zaken met één of meer toeslagen spenderen advocaten gemiddeld anderhalf uur voor elk punt dat ze betaald krijgen. Anders gezegd: een advocaat die een werkdag van negen uur maakt, krijgt er zes betaald. De commissie vindt dan ook dat alle toeslagen met 35 procent omhoog moeten (zie tabel). Een familierechtadvocaat die een scheidingsconvenant ‘afhecht’ bij de rechter, zou geen 2,5 maar 3,5 punten vergoed moeten krijgen. (De tekst gaat verder onder de tabel.)
Waar een advocaat een toeslag krijgt voor een complexe zaak, volgt een korting bij zaken die met elkaar samenhangen. Hoe meer zaken worden samengevoegd, hoe hoger de korting. Uit het Cebeon-onderzoek blijkt dat die korting gemiddeld genomen te hoog is. Om daaraan tegemoet te komen, stelt de commissie een andere staffel voor. In het huidige systeem ontvangt een advocaat bij tien samenhangende zaken 300 procent van het forfait. Volgens de aanbevolen nieuwe staffel zou dat 350 procent worden.
De toeslag in opvolgingszaken is te laag, meent de commissie. Voorlopig zou die geen twee, maar drie punten moeten beslaan. Op termijn dient de opvolgingstoeslag 35 procent van het forfait te zijn.
De gemiddelde tijdsbesteding in advieszaken sluit over het algemeen goed aan bij de huidige puntentoekenning.
Piketzaken
Voor piketzaken is verder onderzoek nodig, meent de commissie. De tijdsbesteding in piketzaken wordt momenteel niet geregistreerd, zodat er geen objectieve gegevens zijn. Niettemin stellen vier op de vijf piketadvocaten dat de puntentoekenning voor piketdiensten te laag is. Volgens de commissie is meer onderzoek naar de tijdsbesteding in piketzaken nodig.
De commissie wijdt ook een passage aan de ongelijke behandeling van strafadvocaten ten opzichte van slachtofferadvocaten. Waar een slachtofferadvocaat die een pro-formazitting bijwoont een vergoeding krijgt van 2,5 punten, ontvangt een advocaat van een verdachte in beginsel niets. De commissie adviseert om advocaten die een pro-formazitting bijwonen met gelijke munt te betalen.
