Struycken kreeg het rapport overhandigd door commissievoorzitter Herman van der Meer. Hij onderstreepte daarbij dat het cruciaal is de sociale advocatuur te versterken en dat de vergrijzing van de beroepsgroep een punt van zorg is.
De staatssecretaris toonde zich vooral gecharmeerd van het plan om een extra toeslag in het leven te roepen voor sociale kantoren die stagiairs kunnen opleiden.
Nog zorgwekkender dan de vergrijzing is het gegeven dat nieuwkomers vaak al na enkele jaren besluiten iets anders te gaan doen, stelde Struycken. Volgens hem is het van belang te onderzoeken wat deze ‘jonge vakverlaters’ tot hun besluit brengt.
De Commissie-Van der Meer denkt dat jaarlijks circa veertig miljoen euro extra nodig is om de nodige maatregelen te bekostigen. Volgens de staatssecretaris is de toekomstbestendigheid van het stelsel gefinancierde rechtsbijstand geen kwestie van geld alleen. Niet alleen een redelijk inkomen is nodig, zo zei hij, maar het vak moet ook aantrekkelijk zijn. Het zou helpen wanneer eenpitters zich verenigen in samenwerkingsverbanden, onderstreepte Struycken de opvatting van de Commissie-Van der Meer. ‘Ik geloof erg in het kantoormodel, een plek waar je elkaar tegenkomt, ook in het belang van de kwaliteit van de advocatuur.’
Urgentie
Van der Meer zei maandag te hopen dat de politieke besluitvorming deze keer sneller verloopt dan bij zijn vorige rapport. Toen duurde het vijf jaar voordat er extra geld beschikbaar kwam. Als de politiek vóór het zomerreces knopen doorhakt, kunnen de hoofdaanbeveling uit het rapport ingaan op 1 januari 2026, meent hij.
Struycken temperde die verwachting onmiddellijk. ‘Ik kom vandaag niet met een volle portemonnee. Dit soort processen kost nou eenmaal tijd. Ik hoop in de komende tijd in ieder geval een deel van de benodigde middelen te vinden. Maar de bal ligt niet alleen aan mijn kant.’
De staatssecretaris liet weten ontvankelijk te zijn voor ‘minder conventionele oplossingen’ en daarbij ‘heilige huisjes’ niet te willen ontzien. Zo vindt hij dat sociale kantoren moeten nadenken over de vraag of ze hun inkomen voor een deel kunnen halen uit de dienstverlening aan commerciële cliënten. En commerciële kantoren kunnen best mensen op toevoegingsbasis bijstaan, meent hij. ‘In andere landen is dat heel gewoon. Ik zie niet waarom dat in Nederland niet ook het geval kan zijn.’
De Tweede Kamer debatteert eind maart over het rapport van de Commissie-Van der Meer II. Voor die tijd nog zal Struycken schriftelijk uiteenzetten hoe zijn plannen eruit zien.
NOvA
De NOvA zegt positief te zijn over de aanbevelingen van de commissie Van der Meer II. De beroepsorganisatie zegt dat er nu een duidelijke opdracht ligt voor de staatssecretaris om in de komende Voorjaarsnota de benodigde veertig miljoen euro te investeren in de sociale advocatuur. Ook het voorstel een kantoortoeslag in het leven te roepen wordt toegejuicht. Volgens de NOvA is dat een noodzakelijke impuls om de terugloop van het aantal sociaal advocaten tegen te gaan.