In opdracht van de (toen nog) minister voor Rechtsbescherming hield de zogenoemde ‘Commissie Evaluatie puntentoekenning gesubsidieerde rechtsbijstand II’ – kortweg Van der Meer II – de bezoldiging van sociaal advocaten tegen het licht.
Het is de tweede keer dat de Amsterdamse raadsheer Herman van der Meer zich over het werk en inkomen van sociaal advocaten boog. In 2017 adviseerde hij de toenmalige minister Sander Dekker het puntentarief met een slordige 35 procent te verhogen, onder het motto ‘Andere tijden’. Daarmee was een bedrag gemoeid van 157 miljoen euro. Pas na vijf jaar, de toeslagenaffaire en aanhoudende protesten vanuit de advocatuur kwam dat geld beschikbaar. Desondanks hielden de klachten over te lage vergoedingen aan, aangewakkerd door achterblijvende indexering en oplopende inflatie.
Concreet kreeg de Commissie-Van der Meer II twee vragen voorgelegd. Kloppen de in 2017 voorgestelde forfaits (toevoegingspunten per zaakcode) nog? En kan de sociaal
advocaat met de hoogte van deze vergoedingen een ‘redelijk inkomen’ verdienen? In het jongste rapport, dat ‘Veranderde tijden’ heet, worden beide vragen negatief beantwoord.
Zaken zijn complexer geworden en vergen meer tijd dan voorheen. Van een redelijk inkomen is evenmin sprake, uitgaande van schaal 12, trede 10 CAO Rijk en 1200 punten per jaar (59.722,25 euro).
Uurtarief
Vergeleken met de eerste keer vraagt de commissie deze keer om aanzienlijk minder geld. Per saldo vergen de voorgestelde maatregelen naar schatting circa veertig miljoen euro extra. Het leeuwendeel, 12,8 miljoen euro, gaat op aan verhoging met grofweg tien procent van de forfaits, het aantal punten dat per zaakcode wordt toegekend.
Het tarief per punt, de facto het uurtarief van de sociaal advocaat, dient met € 1,46 (ex. btw) te stijgen naar € 128,01. De commissie hanteert hier overigens het tarief van 2024. Per 1 januari is het uurtarief geïndexeerd naar € 134,47. De tariefverhoging vergt 5,8 miljoen.
Nog eens 5,8 miljoen gaat zitten in de verhoging van de toeslagen. In complexe zaken kunnen sociaal advocaten een toeslag aanvragen, die per zaak varieert. Het aantal punten per toeslag dient met 35 procent te worden verhoogd, heeft de commissie berekend.
Ten slotte moet er extra geld komen om collectieven van sociaal advocaten te ondersteunen, vindt de Commissie-Van der Meer II. Een advocaat die in kantoorverband werkt, maakt meer kosten dan een eenpitter, redeneert de commissie.
Volgens haar zijn groepspraktijken noodzakelijk om de instroom van stagiairs te kunnen waarborgen. Die instroom is nodig om de verwachte pensionering van meer dan duizend sociaal advocaten op te vangen. Een dreiging die als een tank op ons afrolt, zei Van der Meer bij de presentatie van het rapport. Het tarief voor de advocaat die deel uitmaakt van een collectief zou met nog eens € 14,82 (ex. btw) per punt verhoogd moeten worden om het beloofde ‘redelijk inkomen’ te kunnen halen. Met deze kantoortoeslag is op jaarbasis 7,1 tot 12,8 miljoen euro gemoeid, afhankelijk van het gehanteerde criterium.
