Het is best wonderlijk. Ondanks de hoge nood in de sociale advocatuur zijn de drijfveren en motieven van sociaal advocaten ‘niet goed in beeld’. Onderzoekers van het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand van de Raad voor Rechtsbijstand hebben nu geprobeerd inzichtelijk te maken welke elementen van het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand behouden en bevorderd moeten worden om de sociale advocatuur een duurzame toekomst te geven (zie kader ‘Onderzoeksmethode’).
De uitkomsten van het rapport, getiteld Drijfveren in het stelsel. Drijfveren en motieven van advocaten binnen het stelsel van gesubsidieerde rechtsbijstand, liggen in de lijn der verwachting. Voor sociaal advocaten wegen vooral maatschappelijke en ideële motieven zwaar. Zo noemt 84 procent het recht op toegang tot een advocaat erg relevant, gevolgd door het helpen van mensen (69 procent), in het bijzonder on- en minvermogende burgers (68 procent), het leveren van een maatschappelijke bijdrage (64 procent) en het aanpakken van maatschappelijk onrecht (47 procent). Daarnaast scoren interesse in het soort zaken en materie (51 procent), zelf kunnen kiezen welke specialisaties je doet (46 procent) en het directe contact met cliënten (44 procent) ook hoog.
Herkenbaar, zegt sociaal advocaat Elsemiek Hoogendijk (1997). Hoogendijk werd in 2020 beëdigd en is bij Meesters aan de Maas werkzaam in het personen- en familierecht en het civiele jeugdrecht. ‘Mijn échte drijfveer is dat je het recht inzet ter bescherming van mensen die hun rechten niet goed kennen en die anders geen toegang tot het recht hebben. Daar haal ik zoveel voldoening uit. We leven in een tijd waarin het vertrouwen in instanties en de overheid minimaal is. Het is cruciaal dat mensen hun verhaal in persoon kunnen delen, zonder een 0900- of 0800-nummer te hoeven bellen. Je kunt als sociaal advocaat echt iets toevoegen door de persoonlijke verbinding die je met mensen hebt.’
